72
geestelijke variëteiten te voorschijn geroepen door soms zeer geringe veranderingen in de levens- en bestaansomstandigheden: voeding, beschutting, weersgesteldheid enz., waaraan de individuen eener soort onderworpen zijn. Bovendien neemt hij aan, dat de zich openbarende variëteiten door tal van onmerkbare kleine afwijkingen moeten zijn voorafgegaan.
Het in 't cultuurleven, door tal van voorafgaande wegbereiders, lang verzameld en opeengehoopt wetenschappelijk, vaak revolutionair materiaal—aanvankelijk niet als zoodanig erkend—wordt, wanneer de tijd er voor aanbreekt, door een buitengewone en synthetisch aangelegde individualiteit gekneed tot een voorheen ongekenden vorm, die het een maatschappelijke beteekenis doet verkrijgen. Dàn beginnen klasse-bewegingen, reeds lang in het verborgen omwoelend enkele lagen, zich af te teekenen, eerst in onbestemde, later in scherper lijnen, winnen langzaam doch steeds in dialectischen ontwikkelingsgang aan kracht en omvang onder de tot dusverre misdeelde groepen, en onder hen die, door hun aanleg en aspiraties, ideëel tot die groepen behooren.
De beweging wordt steeds sterker. De door het arbeidsproces omhoog gebeurden: de torenmachtige klassen, in het eerst dergelijke woelingen zoo diep beneden hen geenerlei aandacht waardig keurend, later zich verwonderend, nog later voelend den bodem onder hun voeten wankelen, niet begrijpend het eigenlijke van wat er geschiedt, klampen zich met des te meer hardnekkigheid aan hun voorrechten vast, volkomen te goeder trouw in hun vaste overtuiging, dat alles
