83
Zoo werd door Marx de menschengeschiedenis in groote trekken voor ons ontrold. Zoo schetste Engels het door weelde en genotzucht en gezagsmisbruik ontzenuwde, het, zijn wereldprovincies steeds meer geld afpersende, ondergaande Romeinsche rijk, waar voortbrengende arbeid veracht werd, waar de arbeidende groepen—de basis vormend van den topzwaar wordenden bovenbouw—slaven waren, verstoken van alle maatschappelijke rechten, en die derhalve geen opstijgende, bloedvernieuwende klasse konden vormen, zooals de huidige arbeidende klasse dit vermag, als bestemd zijnde de verdere historische ontwikkeling te belichamen.
Zoo ging onder de Grieksche beschaving, waar ook de handeldrijvenden en produceerenden geen vrije burgers maar slaven waren. In die rijken moesten dus—zooals Engels het uitdrukt—de "onbeschaafde" natuurkrachtige Barbaren, nog staande in hun oeroude gentes-organisaties, zonder staat en zonder klassen, de noodige vernieuwing aanbrengen.
Zoo ging, na de middeleeuwen, de kerkelijke heerschappij als klasse onder, terwijl de landbouwende en nijvere bevolking, gehard en geschoold door de eeuwenlange worstelingen tegen de onderdrukking der landbezitters, als voortbrengers en stedevormers geleidelijk opstegen. Onder nagenoeg gelijke vormen werkt de natuurlijke teeltkeuze in het huidig geschiedkundig tijdperk, nu weder een lang onderdrukte, geharde, natuurkrachtige massa opstaat—een nieuwe klasse, die, dank zij de op haar beurt heftig tegenstand
