Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/167

145

145

Gelijckheyt.Vgualita.

gingen, ten eynde zy hem niet ſouden beſtraffen, dat de leckerheyt, van monde, in hem ſoude heerſchen. Want hy wiſt ſeer wel, dat om de gemoederen der Volckeren metten Prince te vereenigen, niet noodiger was, als met achtbaerheyt en Majeſteyt van den Scepter, alle Onderdaenen te verbinden, en yder in de Gelijckheyt, te doen leven. Wetende dat de kracht van ſijne natuyre haetelijck, maer gematight zijnde, datſe lieflijck was en goedertieren. Overſulx beſchickte Phaleas van Carthago, een groot lief hebber van de Gelijckheyt, dat in de Stad, alle de middelen en beſittingen aen yder Burger ſouden gelijck zijn, en dat om den haet en nijd, die onder haer was, wegh te nemen, gelijck Ariſtotel. in het tweede boeck van ſijne ſtaet-regeeringe ſeyt, alhoewel ’t ſelve op het laeſte, ſoo geheel niet wierde toegeſtemt: want de eedele en treflijckſte Mannen wilden het gemeen ongeval, met het ſlecht en veracht Volxken, niet gelijck dragen, waerover dickwijls twiſt en kibbelinge ontſtont. Maer ſoo daer recht wort aengemerckt, waer de rechte Gelijckheyt, weſende het opperſte goed van een Stad of Republique, geſocht wort, ſoo volght nochtans niet, dat, het geene ’t welck buyten deſe Gelijckheyt gaet, daerom tot ſchade van de Stad of Gemeene beſte ſoude gedyen. Waer uyt dan geoordeelt wierde, dat een Man, die in volmaecktheyt van Deughde, boven andere, uytſtack, door ſijne verheventheyt en uytnementheyt de Gemeente ſoude ſchadelijck zijn. En overſulx hebben de Griecken, diewelcke Vinders van alle goede Burgerlijcke Wetten geweeſt zijn, en inſonderheyt die van Athenen, wel geweeten dat de geene, die de Republique ſchaedelijck was, ſtraffe verdiende: Maer iemandt om ſijne uytnemende Deughd te ſtraffen, dat was een groote ſonde. Derhalven hebben zy een eerlijcke ſtraffe bedacht, om het rechtvaerdigh of onrechtvaerdigh vermoeden, te onderdrucken, ’t welck zy van eenigh uytſtekent dapper Man hadden, noemende dieſelve ſtraffe Oſtraciſmus; gelijck oock, wanneer iemandt ſich kende vol van bloed, en van een ſeer ſtercke en wackere natuer te zijn, ſoo ſpeende hy ſich wat van de ſpijſe, hebbende voor een gebruyck ſich een ader te doen openen, om in dit gebreck niet te geraecken, waer in veele, door te groote wackerheyt van haere kracht, plachten te vervallen: treckende te gelijck uyt Plutarchus, terwijl hy van ’t Oſtraciſmus ſpreeckt, dat dit het Volck als een Medicijne, voor een ſeeckere geſtelde tijd plagh te dienen, verplaetſende buyten de Stad voor den tijd van tien Iaeren, ſoodanigh Burger, diewelcke boven andere uytbromde, ’t zy door eere, Rijckdoom, of grootdunckentheyt, in welcken tijd hy aldaer afſienlijck en niet was te lijden, ſtraffende met deſe ſtraffe alleene doorluchtige perſoonen: Waer by dieſelve Schrijver noch ſeght, dat Hiperbolus een ſnoode boeve, ſoeckende met deſe Wet en gelijcke boete te ſtraffen, eene van de drie treflijcke Burgeren van Athenen, als Feacus, Nicias en Alcebiades, ſoo viel de ſtraffe, tegens haer aert, op den kop van deſen moetwilligen Hiperbolus en op ’t ander gemeen en ſlecht Volxken, om met gelijcke boete geſtraft te worden: Maer het gebeurde, dat deſe ſtraffe in deſe perſoonen geſchent zijnde, dieſelve daer nae geheel wierde wegh genomen. De ſtraffe wierde Oſtraciſmus geheeten, nae een ſteentjen ’t welck Oſtracus genaemt was, waer op de Burgeren den naeme teyckenden, van die zy wilden uyt der Stadt gebannen hebben, welcke ſteen zy daer nae wierpen, op een plaetſe van de Merckt, die met tralien was omſlooten, waer van het getal al over de ſes duyſent moſt weſen, om de ſtemmen wegh te draegen. Dieſelve Schrijver ſeyt, in ’t leven van Alcibiades, dat deſe ſtraffe van Oſtraciſmus, niet ingeſtelt was, om de bedroefde te ſtraffen, maer alleene om de al te groote hooghmoedigheyt van andere te maetigen: en daerom wierde zy met een ander naeme moderatione of tuchtinge genaemt, diewelcke geſchiede ter begeerte van de Benijders, die alſdan haere tegenſtrijdige in tien Iaeren, voor haere oogen, niet ſagen: Door wiens afweſen haere ſmerte, die door ’t dagelijx ſien, aenwies, in haer wat wierde verkoelt, die anders booſlijck haere gemoederen doorboorde. Ariſtoteles handelt van deſe ſtraffe in ’t tweede boeck van ſijne Politica, noch breeder, ſeggende: Waerom van de Steden, daer ’t Volck regeerde, de Oſtraciſmus gevonden was: om dat deſe Steden de Gelijckheyt in waerden hielden. Derhalven wieder ſchijnt, door Rijckdoom, of al te veel Vrienden, of om andere te groote Mogentheyt, boven andere uyt te ſteecken, ſal voor ſeeckere geſtelde

Ttijd