Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/176

Deze pagina is proefgelezen
154
154
Gemeene Volx of Burger Regieringe.Democratia.

niet als andere verwen magh paſſen tot eene ſeeckere Deughd, als hebbende geen oprechte noch vaſte grond by ſich.
De verwarde en ſteyle hoofdhayren, zijn de verachte en ſlechte gedachten die ’t gemeene Volxken altijd, hier op der Aerden, houden geveſtight, ſonder datſe nae hooger dingen trachten, daer van Cicero ſeght, hy is niet te achten onder den Grooten, die daer hanght aen ’t gemeen Volxken.
De Eſels-ooren bedieden de onwetentheyd, gelijck de Egyptiſche Prieſters ſeggen, alſoo dit Dier berooft ſoude zijn van de kenniſſe en reeden: ſoodaenigh is oock het gemeene Volck, ’t welck van natuyren is onverſtandigh, ongeleert, niet kennende het goed van ’t quaede, oock veranderlijck, alle uyren van haer voornemen afwijckende. En ſoo men gemeenlijck ſeght, een Beeſt met veele hoofden. Dies oock Demoſthenes ſeght, ’t verſtand van ’t gemeene Volck is ſoo licht en ongeſtadigh, dat het niet weet, wat het met ernſt, wil of niet wil.
Het vogeltjen Aſſiolo draeght zy op ’t hoofd, om dat de Egyptenaers willende de Boersheyt en ’t gemeen Volck afmaelen, ſtelden daer voor deſen Vogel, diewelcke (gelijck Pierius verhaelt) geheel anders is alſſe ſchijnt, weſende ſwaer van lichaem, maer ſonder ſtemme, hebbende geene vaſtigheyt van ’t geene zy is, of hoedanigh zy is.
Metten hoofde geboogen, en nae der aerden ſiende is zy geſtelt, om dat het gemeene Volxken, maer nae ſlechte en verachte dingen ſiet.
Zy hout den Beeſſem, veegende met beyde handen, en ter ſyden leyt een Spaede: om dat het gemeen Volck, dat geſlacht van Menſchen is, die maer als Boeren en Slootgravers leven, weſende onervaeren in Godlijcke, zeedige en natuerlijcke ſaecken.
Het gemeene Volck raeſt en kijft om de Religie, en het weet niet eens wat ketterie is, ſeyt G. Pachym. in ſijn vijfde boeck.

Dbmocratia. Gemeene Volx of Burger Regieringe.

EEn bedaeghde Vrouwe met een middelmatigh kleed, diewelcke ’t hoofd met een Wijnranck, en een Olmtack daer door geſlingert, omkranſt is, ſtaende over eynde, houdende in de rechter hand een Granaetappel, en mette ſlincker een hoop Slangen, en op der Aerde ſtaet een hoop koorens in ſacken, en een deel leyt los op der Aerde.
Democratia is een Regeeringe van een gemeene Staet, die gerecht en geleyt wort, door eene menighte Volx, op de maniere van eenen Raed, waer toe een ygelijck van ’t gemeen Volck bequaem is, den Eedeldom uytſluytende: alwaer zy alle haere Ordonnantien en Raedſlaegen beſluyten, en dat nae haere wijſe en waerdigheyt.
Van bedaeght Ouder wort zy gemaeckt, om dat in dees Ouder alles met meerder oordeel geſchiet, als wel in ander.
Zy wort met Wijnrancken en Olm te ſaemen gevlochten, gekranſt, om dat, gelijck ſich deſe planten onder malkanderen vereenigen, alſoo vereenight ſich de hoedanigheyt en het weſen van dit Volck.
Het middelbaere kleed bediet, den ſtand van ’t gemeen Volck, ’t welck, door haere behoeftigheyt, nae haere macht, haere eergierige begeerte niet kan betoomen, om andere die van hooger Staet zijn, gelijck te weſen. Daerom ſtellen wy haer datſe ſtaet, en niet ſit.
Zy hout in de rechter hand een Granaetappel: ’t welck Pierius ſeght, een beeld te weſen van een Volck, dat op eene plaetſe verſamelt is, wiens vereeninge geregeert wordt, nae de maniere van haere ſlechte ſtaet.
Het bewijs van een hoop Slangen, bediet de vereeninge en de Regeeringe van ’t slechte Volck, diewelcke niet lettende op de waerachtige Eere, kruypt gelijck de Slange langhs der aerde, niet konnende tot ſaecken van gewichte ſich verheffen: Alſoo wort oock vertoont, dat het ſlechte Volck, van natuyre, totte ſnoodſte dingen gedreven zijnde, de honde-wegh altijt uyt wil, gelijck Petrarcha verhaelt; en Virgilius ſinght mede, het olijck Volckjen raeſt in haere gemoederen.
Het kooren worter geſtelt, op de maniere, als geſeyt is, om de gemeene voorſorge te betoonen, die het vereenight Volck, totte gemeene nuttigheyt van allen plagh te doen, en om te vertoonen dat het gemeene Volck meer bemint den overvloet van voorraet, als dat het begeerigh ſoude zijn tot eere.

Ru-