Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/25

Deze pagina is proefgelezen
3
3
Academia.

zijn, de overwinners derſelver ſpeelen, met eycken lof gekroont zijn geweeſt, gelijck mede de kamerſpeelders, cytherſpeelders en Poeten. Waer van Martialis, Iuvenalis, en Scaliger over Auſonium, wijtloopiger verhael doen.
De Olijf om datſe altijd groen is, wort oock voor de geduricheyt genomen, ’t welck Plutarchus in zijn Gaſtmael aldus verklaert, d’Olijf, Laurier en Cypres worden door hare vetticheit en hette bewaert en onderhouden, gelijck mede de veyl of klimop. En worden deſe ſeer nae aen ’t beeld van de Academie geſtelt, weſende een plante, diewelcke van de Poeten, Pallas is toegewijt. Door Minerva, die uyt het hoofd van Iupiter is geboren, wort afgebeeld de aert en levendicheyt des verſtants, wijſheyts en kenniſſe, ſonder welcke noodwendige gaeven, niemant een Academist kan weſen, want wie daer van berooft is, die wort geſeyt, ſulx te doen Craſſa Minerva, dat is, plomplijck en ſonder kenniſſe of wetenſchap: gelijck ’t selve van Horatius en Cicero dickwijls gebruyckt is. Als of zy wilden ſeggen, ghy ſult niet doen of ſpreeken, waer in de Nature tegen u verſtand, of de gunſte des hemels, ſtrijt: gelijck eenige braeve geeſten, die willende den Academiſt en Poeet naebootſen, raepen hier en daer eenige dichten, doch ſonder kenniſſe of aert uyter Natuure daer toe te hebben, niet eens denckende, hoe zy meer ſpreken, hoe zy haere onwetenheyt meer aen den dag brengen. Soo is ’t dan van node, voor die daer begeert een onſterflijcke naeme van een wijs Academiſt te hebben, dat hy ſich voede mette vrucht van de Olijve, dat is, dat hy beſigh zy, om de wetenſchap van Wijſheyd en kenniſſe te verkrijgen, door nachtwaecken en naerſtige oeffeninge: waer van de Olijve een beeld is. Want onder den Studenten wort dit ſpreeckwoord gevonden, plus olei quam vini, als dat hy meer in oly als in wijn heeft verteert. Verſtaende dat hy meer naerſtigheyt en ſloverie mette ſinnen heeft gedaen, om de wetenſchappen te verkrijgen, als met wandelen, ſlempen, of andere dertelheden. ’t Ander ſpreeckwoord, oleum & operam perdere, paſt op die gene, dewelcke alle haere tijd en moeyte aenleggen, in dingen daerſe noch met eere noch met voordeel konnen uitgeraken. Waer over S. Hieronymus ſeyt, hy heeft den oly en koſten verlooren, diewelcke den Os totten balſem ſent, ſprekende dit van die gheene, diewelcke ſich onderſtaen ſodanige perſoonen te leeren, die bot van verſtandt, en quaedt van begrijp zijn, om de wetenſchappen te vatten. Welcke wetenſchappen verkreghen worden met naerſtigheyd en arbeyt, die in deſe plaets, door den Olyf, zijn uytgebeeld, wiens blaeders ſcherp en bitter zijn, gelijck oock de vrucht is, wanneer die voortkomt, doch rijp zijnde, wort die ſoet en aengenaem, gevende een lieflijck ſap: een beeld van arbeyd en van geduyrigheyt, als ’t welke de lichaemen van ’t verrotten en bederven bewaert: alſo is oock de wetenſchap eerſt bitter en ſcherp door den arbeyd en naerſtigheyd, diemen moet doen om dieſelve te verkrijgen, doch rijp en volwaſſen zijnde, dat is, de wetenſchap verkregen hebbende, ſo proeftmen de vrucht met overgroot vernoegen, en mette geduyrigheyt van een goede naeme, die ſich dan de ſtudent te gemoed voerende, ſoo verheught hy ſich in ſijnen arbeyd, als mede inde vrucht en in’t genoegen, die hy vande wetenſchappen hoopt te verkrijgen.


Zy ſal midden in een ſchaduachtigh en boſchachtigh hofken, in een hoeve, ſitten, mette Platani of Arendoorn-bomen rontom haer, gelijck Plinius dieſelve int ii boeck aen’t i capittel beſchrijft, ter gedachteniſſe van de eerste Academie, diewelcke aengevangen is, op de hof-ſteede van eenen Edelman Academus: in wiens lieflijcke hoeve, niet verre van Athenen leggende, de Platoniſten vergaederden met haeren Godlijcken Plato, om met hem te redeneren vande Platoniſche wetenſchappen: gelijck ſulcx D. Laertius in’t leven van Plato verhaelt. En Carolus Stephanus ſeydt, dat dat-ſelve boſch duysent ſchreeden van Athenen is geweeſt; ſoo dat de Academie haer oorſprong buyten op ’t land heeft gehadt; maer haere naeme heeftſe van den Edelman Academus verkregen. Doch dit dient te weeten, dat de ſecte en de vergaderinge der deughtſaeme by de oude in driederley wijſe zijn onderſcheyden geweeſt, te weeten, nae de manieren, nae de plaetſen, en nae de eygen naemen der perſonen. Van de ſchandige manieren ſijn de navolgers van Antiſthenes Cynicus, de hondſche genaemt geweeſt, want zy hadden voor een gebruyck,

A 2eens