Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/298

Deze pagina is proefgelezen
276
276
Koets of Wagen van Bacchus en van Aurora.

rontom met Wijngaertrancken, vol witte en blauwe Druyven is omwoſſen, zijnde voortgetrocken van Panthers en Tygers. De Poëten ſeggen dat Bacchus vinder is van den Wijn, en dat hy hier van wort God genoemt.
Iongh wort hy vertoont met een krans van klimop, om dat de klimop hem toegewijt zijnde, altijd groen is: waer door meede de kracht van den wijn verſtaen wierde, die door Bacchus is uytgebeelt, die nimmer oud wert, want hoe die ſelve ouder is, ſoo veel te krachtiger wort dieſelve.
Vrolijck is hy geſchildert, vermits de wijn des Menſchen herte verheught, en dieſelve matigh gedroncken zijnde, ſoo geeftſe ſterckheyt en doet de krachten aenwaſſen.
Hy is naeckt, om dat die geene die overſtalligh drincken, daer van droncken worden en alles naeckt en bloot openbaeren, watter oock op ’t herte leyt: want buyten de behoorlijckheyt te drincken, doet veelen in armoede vervallen, waer door zy dan oock naeckt en bloot ſtaen, of om dat het drincken buyten alle behoorlijckheyt een groote brand veroorſaeckt.
De Tirſis mette klimop omſlingert, bediet, dat gelijck deſe Plante alles vaſt hout, waerſe ſlechts kan aengeraecken, dat even alſoo oock de wijn der Menſchen gemoederen bint.
De koets bediet de vluchtigheyt der dronckerts, om dat de overtollige dranck, den Menſche dickwijls den wervel en bolworm doet omme lopen, gelijck de raeders van de karre.
Het Vel van den Lynx of loſch om den hals, betoont, dat dit dier Bacchus is toegeeygent, of om mede te doen verſtaen, dat de wijn onmaetelijck gedroncken, ſtoutmoeheyt aen brenght, en ’t geſicht verſterckt, gelijck geſeyt wort dat de loſch ſnel van geſicht is.
De Tygers die de koetſe voort trecken, bedieden de dollicheyt en wreedheyt der dronckerts en vol ſuypers, want deſe dieren verſchoonen niemant.

Koets van Aurora of Morgenlicht.

EEn Maeghdeken van ſoodanige ſchoonheyt, als de Poëten ſich benaerſtigen om dieſelve uyt te drucken: opgeſmuckt zijnde met Rooſen, goud, purper, en met den dauw, of peerlen, ’t welck is ſoo veel de Verwe en de carnagione of uyterlijcke vleeſachtigheyt belanght.
Soo veele ’t kleed aengaet, is dit te bedencken om dat gelijck dit kleed uyt dryerley dingen beſtaet, ſoo heeft het oock drie onderſcheydene verwen, gelijck oock drie naemen, te weeten wit, root en geel, en van deſe Verwen maecktmen haer kleed, totten gordel toe; en wit, licht en als doorſchijnende van her gordel af, totte knyen toe, met een opperkleed van ſcharlaecken of purper, met ſeekere hackſels en ſneeden, als naebootſende den weerſtuyt of het doorbreecken van de wolcken. Wanneer Aurora root is, ſoo ſal ’t kleed van de knyen af totte voeten toe als goud weſen, om te vertoonen, dat wanneer zy geel is, dat dan tot waerſchouwinge het kleed dient geſleten, beginnende van de ſijde af, om de naeckte beenen te vertoonen: En ſal het kleed, als mede het opperkleed, van den wind werden opgeheven, maeckende eenige ſwierſels en ployen.
De armen moeten naeckt zijn en van rooſachtige verwe, ſtroyende met d’eene hand verſcheyden bloemen, want in haer komſte, openen ſich alle dingen, die door den nacht waeren toegeſloten.
Zy heeft Vleugels van verſcheyden verwen aen haere ſchouders, bewijſende daer mede de ſnellicheyd van haeren loop, want van de Sonne ſtraelen deurboort weſende, ſoo verdwijntſe terſtont.
Op ’t hoofd heeftſe een Rooſekrans, en in de ſlincker hand een ontſteken fackel, die ’t morgen licht betekent, ’t welck men ſiet, al eer de Sonne op komt, en als de hemel wit wort. Of zy ſent een Cupido of Liefdeken ’t welck een fackel draeght, voor uyt, en een ander daer nae, die met een ander fackel Titan opweckt.
Zy ſit in een gulden ſtoel, op een koets, die van ’t Paerd Pegaſus wort voortgetrocken, om dat Aurora een vriendinne is van de Poëten, en van alle konſt beminders: ofte van twee Paerden, waer van ’t eene witt en blinckende is, en ’t ander blickrig root. Het witte, gelijck Boccatius verhaelt, bediet, wanneer ’t morgen root voortkomt, datter dan van den hemel ſoodanigen klaricheyd verſchijnt, die Aurora genaemt wort, en het roode

Paerd