Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/322

Deze pagina is proefgelezen
300
300
Liefde tot het Vaderland.Amor della Patria.

wy ſullen ſeggen, ſoo hebben wy hem op de oude krijghsmaniere afgebeeld.
Een friſch en jeugdigh Iongman wort hy geſchildert, om dat hoe de Liefde tot het Vaderland ouder is, hoe zy krachtiger wort en meerder bloeyt, want zy verſwackt, noch verlieſt haer kracht nimmermeer, daer nochtans alle de andere Minne-Liefden ophouden. Een Ridder nae dat hy lange tijd, zijn Beminde ſal hebben gedient, ſoo ſal de Minnefackel door de kille tijd en door d’oudere Iaeren uytgebluſcht zijnde, andere gedachten mede brengen, en metter tijd verkoelen: maer de Liefde tot het Vaderland, nimmermeer. Een koopman door de winſt en geldhonger aengelockt, ſal zee, onweder, noch eenigh gevaer aenſien, maer ſal ten laeſten noch verlangen, om den Oever zijns Vaderlands te betreeden. Een Hovelingh verleckert zijnde, door eerſucht en ſtaet, en hooghdravende te Hove levende, gevoet zijnde door een bedrieghlijcke hope, denckt niettemin dickwijls om zijn neſt daer hy gebroet is. Een Capiteyn nae dat hy veele Iaeren in den krijgh ſal zijn geweeſt, om een heerlijcke naeme en eere te verkrijgen, keert noch ten laeſten nae zijn Vaderland, om ruſte. Laet ons hier de ſchrandre Vlyſſes tot een voorſtel dienen, diewelcke verkeert hebbende, gelijck een doorluchtigh Capiteyn betaemt, in de aldereedelſte deelen van Grieckenland, en boven maeten lieftalligh, zijnde aen des Keyſers Hof, verlanghde altijd nae Ithaca, zijn Vaederland, te keeren, hoe klippigh, leelijck en dorr’ het oock was. Deſe Liefde tot het Vaderland is een eeuwige en gedurige verbintenis en eere, die een ygelijck van natuyr ſchuldigh is, gelijck een kind aen zijn Vaeder, weſende daer in geteelt, hebbende locht en leven daer in ontfangen: En voor ſoo veele Plato in Critone, en Hierocles beweeren, ſoo is het meerder verbintnis en eere diemen bewijſt aen ’t Vaderland, als aen Vaeder en Moeder, waer van ’t Vaederland den naeme heeft. Van ’t ſelve gevoelen is mede Plutarchus in zijne Zeedehandlingen, daer hy ſeyt, Voorwaer het Vaederland, op dat ick nae der Cretenſers maniere ſpreecke, is meerder in u als u Moederland, en heeft meer recht als u Vaeder of Moeder. Door ſoodaenigen treck en natuyrlijcke genegentheit komt het, dat een ygelijck zijn Vaderland, ſonder uytneminge van plaetſe, hoe ſlecht of groot dat het oock magh weſen, bemint. Jae Vlyſſes ylde ſoo ſeer nae de harde klippen van Ithaca, als Agamemnon, nae de eedele muyren van Mycenen. Want niemant bemint zijn Vaederland, om dat het groot, maer om dat het zijn Vaederland is, ſeyt Seneca de Philoſooph. De Liefde waſt noch ſoo veel te meerder in de herten van de Burgeren, dat zy oock, als verblint zijnde, niet aenſien de heerlijckheyt van eens anders Vaderland, maer een ygelijck bemint zijne daelen, weyden, bergen, hoyblocken, jae zijn woeſt en wild Land, meer als de eedele ſtad van Romen: en hier uyt komt het gemeene ſpreeckwoort, dat de Vaederlandſche roock ons doorluchtiger ſchijnt, als der vreemden vier, en daerom is hy by den roock geſtelt, daer de vlam hem over de ſchouderen vlieght. Hier uyt ſpruyt het geene dat Homerus van Vlysses verhaelt, dat hy wenſchte te ſterven, wanneer hy ſlechts den roock van zijn Vaederland mocht ſien. En dit ſinght Ovidius mede in zijne Dichten, de Ponto:

Vlyſſes zijnd’ een Man vol wijsheyt en geeert,
Wenſcht wederom te ſien den roock aen ’s Vaeders heert:
Ick weet niet hoe de ſucht des Vaederlants kan trecken,
Die in elx hert gegrift, dees vreughde kan verwecken?
Wat overtreft doch Room? waer ’s kouder Land als Schyt?
Het ſnootſte hy verkieſt, en ’t ſchoonſte hy verſmijt.

Lucianus ſeyt mede in ’t lof van ’t Vaederland, dat de Vaederlandſche roock veel luchtiger brand, als der vreemden vier. Dit’s dan geen wonder, dat alle vreemdelingen Roomen laſteren, als die dan hier in, dan daer in haer Vaderland prijſen: Want de Liefde verduyſtert haere oogen, datſe eens anders grootheydt niet konnen onderſcheyden: En daerom ſlaen zy geen acht op het waerdige lof, waer door zy haer onverſtant te kennen geven: alhoewel Euripides ſeght, dat zy niet recht verſtandigh zijn, die eens anders manieren en Vaederland meer prijſen, als haer eygen. Doch nae mijn oordeel acht ick die verſtandiger, die de hoedaenigheyt van de zeeden en verſchillen van plaets tot plaets recht onderſcheyt. Laetſe dan het deckſel van de verblinde Liefde tot het Vaderland, van haere oogen, weghdoen: Laetſe het waerachtige ſien, ſonder ſucht: Laetſe met Athanæus, die hoewel hy ſelve een Heyden en Grieck was, ſeggen, dat Romen een Hemels Vaederland is, en een kort begrijp van de geheele Werrelt.

He-