ſtad, en dat gantſch Italien ongehavent en ongebouwt is, ſoo van lof als van ſchriften. Al even eens als of al zijne wijsheyd niet gegrondet waere op de oude Romeynſche Schrijvers, hebbende oock geleert by de nieuwe Italianen, ſoo van Beroaldus, M. A. Sabellicus, &c. en ontallijcke andere. Maer hoe kan hy Italien ongehavent van ſchriften naemen, daer het alle andere Landen, wel dobbel in de ſchriften te boven gaet? Want het is niet alleen overvloedigh in de oude Romeynſche, maer oock in haere eygen taele, vol van ſchoone Wercken, doorwrochte Poëſien, gehavent en bevalligh tot vergelijckinge van de oude Griecken en Latijnen. En om niet te gaen weyen door den verleeden tijd, ſoo vintmen tegenwoordigh alleen in ’t Collegie van de Cardinaelen, Hiſtoriſchrijvers, Redenaers, Rechtsgeleerden, Philoſophen en Theologanten, ſo eervaren en overvloedigh in de ſchriften, datſe alle andere Volckeren daer door konnen beſchaemt maecken, als Bellarmin in de Theologie en Philoſophie, Mantica en Tuſcus in de Rechten, Aſcan. Colonna in de Welſprekentheyt, en Baronius in de Hiſtorien: waer van men kan ſeggen ’t geene Varro van Auguſtinus ſeyde, dat hy ſoo veele hadde geleſen, dat het te vervvonderen vvas, dat hy tijd hadde om te ſchrijven, en dat hy ſoo veele hadde geſchreven, datmen qualijck konde geloven dat iemant ſoo veele konde leſen. En ſoo men alle andere Schrijvers wilde onderſoecken ſoo Romeynen als Italianen, en dat ſoo wel in verſcheyden Collegien, als beſondere Huyſen, men ſoude buyten twijfel een oneyndlijck getal vinden: Ick ſwijge noch ſoo men Italien ſoude willen doorloopen, dat vol geleerde Mannen ſteeckt, doch inſonderheyt Romen: waer over Petrarcha met groote reeden ſtaende hielt, dat het goed was een Italiaen en een Rooms burger te weſen. Ick ben, ſeght hy, een gebooren Italiaen; Ick roeme my een Roomſch Burger te weſen, waer van niet alleen ſoo veele Vorſten en Princen des Werlds hebben geroemt, maer ſelve Paulus die daer ſeyde, dat wy hier geen blijvende ſtad hebben, maeckte nochtans Romen tot zijn Vaederland. Doch laet ons totte beeldniſſe keeren: En ſoo de Liefde van ’t Romeynſche Vaederland, geſcheurt zijnde van ſekere nijdſuchtige, overbergſche Schrijvers, die ’t weynigh zijn toegedaen, my heeft gedrongen om ’t ſelve te verdedigen en te prijſen, ſoo ſal ’t nochtans niemant verdrieten, dat het ons gemeen Vaderlant is. De kroone van gras is een teyken van de liefde des Vaderlants, diemen aen eenen Burger plagh te vereeren, die ſijn Vaderland van de belegeringe der Vyanden hadde verloſt. En dit wierde aldus onderhouden, en quam heer van de plaetſe daer de belegerde waeren ingeſloten. Deſe kroone wierde van den Raed vereert aen Fabius Maximus, die in de tweede Carthagineeſche oorloge, de ſtad Romen van de belegeringe verloſte: en deſe was de eedelſte en eerlijxte belooninge, diemen aen een krijghsman, voor zijne verdienſte, koſt vereeren: jae men koſt niet meerder doen. Want wie ’t geheele lichaem des Vaederlands helpt, die helpt oock een yder Burger, zijnde die een lidt aen ’t Vaederland. Ick ſegh meerder, dat die geene, die aen een lidt hulpe betoont, geeft oock heyl aen ’t geheele lichaem: En derhalven wie eenen Burger verloſt, helpt oock het Vaederland. Want het is een vorderlijcke ſaecke aen een ſtad, de behoudeniſſe van een treflijck en behulpſaem Burger. En hierom wierde noch een andere van eyken loof, aen die geene vereert, die eenen Burger in den ſlagh by ’t leven hadde behouden. Van Eycken wierdeſe gemaeckt, om dat de alderoudſte haer voedſel van de eyckels trocken, en daer by leefden, gelijck A. Gellius verhaelt: En Plutarchus ſegt mede, datmen de Liefde van ’t Vaederland, voor eerſt behoort te omhelſen, doch in ’t gemeen, het geheele Vaederland, en ten tvveeden een yder Burger in ’t beſonder, ten meeſten voordeel, vertrooſtinge en ruſte van de ſtad.
De diepe poel voor zijne voeten, en de wapenen, die hy onverschrocken vertreet, drucken uyt, dat hy alle gevaer des levens veracht, die hem uyt Liefde des Vaderlands ſoude mogen overkomen; gelijck Anchurus de ſoone van den Koningh Miclas van Phrigien, en de Romeyn Marcus Curtius, die ſich vrywilligh, voor de behoudeniſſe van ’t Vaederlant, ſtorte in de peſtilentiale aerdklove: en duyſent andere, die in mannelijcke aenvallen en tochten, haer bloed, voor de Liefde van ’t Vaederland, hebben uytgeſtort. Neſtor de vermaerde Capiteyn, willende den vermaerde Trojanen moet geven, om tegen de Griexſche ſcheeps-vloot ridderlijck te vechten, vermaent haer, ſoo iemant hierover ſoude komen te ſneuvelen, dat het ſoet
