Een onruſt die daer krielt en woelt,
Soo baert de tongh oock ongelucken.
Het ſwarte kleed op ’t hoofd, dat een duyſtere ſchaduw in ’t aenſicht maeckt, bediet, de eygenschap van den laſteraer, welck is, heymlijck quaed te ſpreken, en daerom ſeyt D. Thomas ſeer wel, dat de laſteringe niet anders is als verborgen quaedſpreken, tegens de eere en achtbaerheyd van een ander, gelijck oock haer aert is, de deugdlycke wercken van andere luyden te verdonckeren, verbergen en verdrucken, ’t zy dat het door qualijck ſpreken geſchiede; of door ander luyden goede wercken te verſwygen, gelijck Terentius mede ſegt.
Het kleed dat op vele plaetsen geſcheurt en roeſtig van verwe is, bediet dat de laſteringe veeltijts ſchuylt in slechte en verachte luyden, onder welcke oock die geene zijn, die van niet opgekomen zijnde, het zy datſe in dienſt van Edelen of Heeren geweeſt zijn, en van de fortuyne of andere deugdlycke wercken, tot eenige verheventheyd gekomen zijnde, daer door hovaerdig en opgeblaſen worden: en om niet te ontaerden van haere aert, quade geboorte en schandige gewoonte, ſoo zijnſe den roeſt gelijck, diewelcke, gelijck zy het yſer eet en verteert, als mede andere metallen, alſoo doet de voddige natuyr der ſelve, door de laſteringe de goede naem en faem van andere menſchen verteeren.
De keeten van koorde, met het neerhangſel van den ſtrick, die zy aen den hals heeft, kan men ſeggen, dat gelijck de oude onderſcheyd maeckten tuſſchen perſoon en perſoon, gelijck Pierius ſeyt, in goude en ſilvere ketenen te dragen, die voor een neerhangſel een bolle, en d’ander een hert droegh: ſoo was d’eene tot een teycken van Edeldom, d’ander voor een waerachtigh man, en die niet koſt liegen of bedriegen: maer die geene, wiens hert op de tonge lag, verre afgeſcheyden van alle bedrog en logen. Alſoo doen wy oock, om uyt te drucken, de ſnoode en verachte hoedanigheyt der laſteraers, en maelen haer af met een koorde en met een ſtrick om den hals, zijnde een bewijs van geringe, eerlooſe, quaedsprekende en ſchandige menſchen.
Zy houd in de rechter hand een mes, als ofſe yemand daer mede wilde ſteken, om dat de laſteraer een dootſlager is, en voor ſoo veele als men haere verkeertheyd aensiet, ſoo berooft zy de ziele van die kracht, waer door zy leeft. Waer over David in ſijn 57 Pſalm ſeyt, de tanden der menſchen kinderen, zijn hare wapenen, en hare tonge is een ſcharp ſwaerd.
De muys of ratte die zy in hare ſlincker hand heeft, daer by gelijckt Plautus de Achterklappers en Laſteraers, want gelijck dieſelve altijt ſoecken van andere luyden ſpijſe of andere dingen te knagen, alſo doen oock de laſteraers, diewelcke knagen, verſtooren en verteeren de eere, en al het goede en ſchoone, dat zy in ’t menſchlycke geſlachte konnen vinden.
Devotie. Aendacht, of Yver van Religie.
EEn geknielde vrouwe, hebbende de oogen ten hemel geſlagen, houdende in de rechter hand een brandende fackel of keerſſe.
Devotie of innige aendacht, is een beſonder bedrijf van de wille, diewelcke den menſche vaerdigh maeckt, om ſich geheel totte gemeenſchap met God over te geven, ſo wel mette genegentheyd als mette wercken: ’t welck ſeer wel door het licht, door het knielen op de aerde, en de oogen ten hemel gekeert, word uytgedruckt.
Adottione. Kindsaenneminge.
EEn aenſienlijcke vrouwe, die in de ſlincker hand een vogel Folica of Oſſifraga heeft, en de rechter hand op den hals van een Iongeling.
Deſe Aenneminge, nae de meeninge van ſommigen, is een wetlijck werck tot trooſt van die geen kinderen hebben, waer in zy ſchijnen de natuyre te willen volgen; maer aengeſien dieſelve oock geſchiet in die gene die kinderen hebben, ſoo ſoudemen dit aldus konnen ſlechtlijck bepaelen. De Adoptie is een wetlijck werck, waer in men tot een kind ſtelt, die het niet is, alleens of zy de natuyre volgden. M. Æmilius Lepidus vader van Lepidus Triumvir, nam Æmilium Paulum tot ſijn ſoone aen, terwijl ſijn eygen ſoon noch leefde, die ſich nae de Adoptie liet noemen Paulus Æmilius Lepidus. De Keyſer Claudius, nae het ſeggen van Dion, liet nae ſijnen wetlijcken
