door ’t overlijden van ſijnen ſoone, als door de moeylijckheyd van Livia ſijn huyſvrouwe, die moeder was van Tiberius, wiens quade zeden Auguſtus anderſins wel bewuſt waren. De wreede manieren van Nero, willen eenige, dat in ’t begin, ſoo niet bekent waren, ſulx datmen in ſijne jonckheyd een goet gevoelen van hem hadde, nemende in de vrye konſten ſeer toe. Vertoonde ſich ſeer meelydig en ſachtſinnig, en wanneer hy het vonnis van eene, die ter dood was verweſen, onderſchrijven ſoude, ſeyde hy, al ſuchtende, utinam neſcirem literas, och dat ick koſte leſen noch ſchrijven. Doch hoe hy dit van herten meende, getuyght ſijn meeſter Seneca in ’t boeck de Clementia of ſachtſinnigheyt. Maer nae de eygen uytwijſinge ſijns levens, wierde hy nae vijf jaeren ſijnder regeeringe geheel onbarmhertig. Van welcke vijf jaeren, de ſeer lofwaerdige Keyſer Trajanus ſeyde, dat niemand beter als Nero hadde geregeert: geduyrende dieſelve, ſoude een yder met hem zijn bedrogen geweeſt, en hem, meer als willig, hebben aengenomen, doch Claudius lette op geen bedrogh, maer nam hem aen op ’t aenhouden van Agrippina, die hy beminde. En hoewel het van nooden is datmen eerſt eenige mudden ſouts met yemand eete, aleermen hem kenne, nadien het alſoo ſwaer is, een ander, als ſich ſelve te kennen, niet te min ſoo heeftmen geſien dat de Keyſers gemeenlijck in haere aenneminge een goede verkieſinge hebben gedaen. I. Caesar dede een goede verkieſinge als hy Auguſtus aennam. Goed was de verkieſinge van Nerva, die Trajanus Adopteerde of aennam: van gelijcken was de verkieſinge van Trajanus, hoewel Spartianus dat alſoo niet toeſtaet, met Adrianus. Goed was de verkieſinge van Adrianus met Lucius Verus, die ſchoon van weſen en vol Koninglijcke ſtatigheyd was, verciert met geleertheyd en groote welſprekentheyd, volmaeckt van verſtande, doch ſwack van lichaem, ’t welck Adrianus oock ſeer wel bekent was, waer over hy dickwils ſeyde, de goden ſullen ons deſen ſlechts op de wereld vertoonen, maer niet lange laten blyven. En als hy daer nae was overleden, riep hy klagende, Och hoe hebben wy op ſoo een krancke muyre geſteunt? en daer door verlooren vier duyſent Sextertien, die wy aen ’t volck en aen den ſoldaeten tot een vreugdefeeſt, over deſe Aenneminge, hebben vereert. Drie andere die van Adrianus waren Aengenomen, zijn oock goed geweeſt, als wanneer hy Marc. Antoninum, Pium en Marc. Aurelium aennam, ſeer waerdige Keyſers: een rechte ſoon van de voorgeſeyde Ceionii, die op eenen ſelfden wagen met Marco Aurelio, ſijnen aengenomenen broeder, triumpheerde. Meer andere Aennemingen van geluckige verkieſingen ſouden wy hier by konnen voegen, maer alſoo geene te boven gaet de aenneminge van Antoninus Pius en van M. Aurelius, ſoo willen wy ’t daer by laten, en komen totte uytlegginge vande beeldeniſſe.
De Folica ſeggen eenige dat duystere roetachtige verwe heeft, andere dat hy uyt den witten ſiet, andere dat hy is deſelve vogel Herodius: En deſen ſchrijven zy oock natuerlijcke dingen toe, die d’ander heeft, maer ſoo de Folica een kuyf op ’t hooft heeft, gelijck Plinius ſeyt, en ſoo de Herodius een valck is, gelijck B. Anglicus ſeyt, ſoo konnen het geen eenderley vogels zijn, want de valck heeft geen kuyf, en deſe Folica, zijnde een watervogel, ſoude ſich ontrent de meeren en ſtilleſtaende wateren houden, gelijck Ariſtoteles ſeyt; doch hier van is verſcheyden gevoelen, als dat het een ſoorte van valcken ſoude weſen als ſperwers, havicken &c. Andere ſeggen dat het een duycker, een meeuw of waterhoen ſoude weſen. Alb. Magnus wil dat de Folica een ſwarte waetervogel zy, die vermaeck heeft in onweer, en daer onder in de zee ſpeelt en ſwemt, wijckt niet van ſijn geboortplaetſe, heeft groote voorraed in ſijn neſt, is gaſtvry en deelt andere vogels daer van mede. Te Romen ſoo word dit een watervogel, Fulica geheeten, die duyſter-aſchgrau is, met een ſwarte nebbe, de pooten als eyndvogels, ’t hoofd ſwart, ſonder kuyf of gekrulde kam.
De Oſſifraga weſende een geſlacht van Arenden, beenbreker geheeten, is oock by Mathiolum aſchgrau afgemaelt. Ariſtoteles ſeyt datſe aſchverwig, witachtig en licht hemelsblau is, grooter als een Arent, waer van verscheyden gevoelen is. De Cardinael Damianus ſeyt, door ’t getuygnis van Plinius en Ariſtoteles, dat de Fulica en Oſſifraga eenderley natuere hebben: want als de Arent hare jongen wreedelijck van hare vaderlijcke erfnis heeft verjaegt, dan neemt zy dieſelve aen,
Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/38
Deze pagina is proefgelezen
16
16
kinds-Aenneminge.Adottione.
door
