Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/40

Deze pagina is proefgelezen
18
18
Aenbreken of kriecken van den dageraet.Crep. della Matina.

niet te ſien aen wien hy die doet, en die deſelve ontfangt behoort niet te onderſoecken van wien of van waer dieſelve komt.
Zy heeft bey de handen onder het kleed verborgen, ’t geld uytreyckende aen twee kinderkens die onder haer ſyde ſtaen, hebbende op ’t hoofd een ontſteken lantaerne met een olijfkrans omwonden, daer de vruchten en bladers aenhangen.
Aelmoeſſe is een werck van liefde en barmhertigheyd, waer door wy de arme te hulpe komen in ’t herbergen, ſpijſen, kleeden, beſoecken, verloſſen en begraven.
De verborgen handen onder ’t kleed bedieden ’t gene Mathaeus 6 verhaelt: Laet u ſlincker hand niet weten wat u rechter doet. En het ander gebod ſeyt: Doet u aelmoeſſen in ’t verborgen, en u Vader die ’t ſiet &c.
Het aengeſteken licht vertoond, dat gelijckmen een licht ontſteeckt ſonder verminderinge van ’t ander, dat het oock alſoo in de bedieningen van de aelmoeſſen was gelegen, want God gedooght niet dat yemand van ſijne middelen ſoude werden vermindert, maer hy vergelt het weder mildelijck met hondertvoudige winſt.
De olijfkrans op ’t hoofd betoont die barmhertigheyd die den menſch tot aelmoeſſen beweegt, wanneer hy ſiet dat een arm menſch dat ſelve noodig heeft. Daerom vergelijckt David dieſelve by eenen vruchtbaeren wijnſtock in ’t huys des Heeren. En Heſichius van Hieruſalem, uytleggende de plaetſe Levitici van de uytgeſtorte olie, ſeyt dat het de Aelmoeſſe is.

Crepusculo della Matina. ’t Aenbreken of kriecken van den dageraed.

EEn naeckt kindeken uyt den bruynen, hebbende vleugels aen de ſchouderen van gelijcke verwe, ſtaende vaerdigh om hoog te vliegen, hebbende op den top van ’t hoofd een groote klaerlichtende ſterre, in de ſlincker houd het een omgekeerde waeterkruyck, waer uyt kleyne druppelen waeters vallen. Mette rechter hand houd het een ontſteken fackel, nae achteren om leeg gekeert; in de locht ſal een ſwalu vliegen.
De dageraed, ſoo Bocatius ſeyt, is een twijfeling, als of men nae den dag raeden ſoude, en of dat deel van den tijd, totte voorgaende nacht of totte aenkomende dag te rekenen zy, weſende d’een ſoo nae als d’ander. Hierom word het bruyn geſchildert.

Een gevleugelt kind ſullen wy vertoonen, zijnde als een deel van den tijd, om uyt te drucken de ſnelligheyt dieder tuſſchen beyden komt, en die oock haeſtig vergaet.
Het opvliegen vertoont, dat het kriecken van den dag aenkomt, en dat door de wittigheyd die in ’t Ooſten verſchijnt.
De groote en helblinckende ſterre, die op ’t hoofd ſtaet, word Lucifer, dat is Lichtdraeger, geheeten. En daer door gaven de Egyptenaers het aenbreken van den morgenſtond te kennen. En Petrarcha willende vertoonen dat deſe ſterre voor ’t kriecken van den dag komt, ſeyt aldus:

Gelijck dees lieve ſterre ſtaet,
In ’t Ooſten eer de Son opgaet.

Dat het kleyne water druppels uyt de kruycke giet, bediet dat het ſelve geschied des ſomers door den dauw, en des winters door den vorſt en rijpe, waer over Ariosto aldus ſinght:

Zy bleef ter ſchuyl en ’t looſe dier,
Olympia verſliep ſich hier,
Ter tijd Auroras gulde radt,
Haer kille rijp op d’aerde ſpatt.

De