Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/412

Deze pagina is proefgelezen
390
Oorſprong der Liefde.Origine d’Amore.

Auguſtus oock overwinnen ſoude: en om niet levendigh onder zijne handen gevangen te blijven, bracht zy haer ſelven om den hals, door ’t ſteken van een vergifte adder-ſlange. Waer over Auguſtus niet konnende zijn voornemen uytvoeren, liet haere beeldeniſſe in het zeege-feeſt omme heer voeren. Maer wat beweeghde doch eenen ſoo grooten Keyſer te verlangen, dat hy een Vrouwe in triumph ſoude omme voeren? Over een Vrouwe te triumpheeren, was voorwaer de overwinningh, die hy daer van droegh, aengeſien hy alleene niet wilde overwonnen weſen, van die gene, die anderſins door de ſnelle blixems en pijlen van haere oogen I. Cæsar, M. Antonius, en veele uytlandſche Koningen hadde overwonnen, en die ſich vermat, dat zy niet ſoude in triumph omgevoert werden, ſeggende: Non triumphabor. Tot welckers gedachtniſſe, heeft Auguſtus een Medaglie doen ſlaen, die in de Princelijcke Devijſen van C. Paradijn te vinden is, alwaer een Crocodil aen een Palmboom was vaſt gebonden, met dit opſchrift Colligavit nemo, dat is, niemant heeftſe gebonden: Roemende als dat niemant hadde konnen tegenſtaen de ſchoonheyt van Cleopatra, die nochtans van hem verſmaet en overwonnen was. Niemant ſtiere dan zijne oogen te vaſt op een ſchoon beeld, om daer op te ſtaeren, noch laet zijn geſichte ſwaeyen op ’t vlammende licht van een Vrouwe, noch blijve ſtaen voor haere oogen, want wie daer derf aenſchouwen een ſchoon weeſen, zijnde een harte pijninge van de oogen en van ’t hert, die ſal ten laeſten ſich daer over quellen en treurigh zijn, uytbarſtende in deſe klachte:

O Werreld! o gepeyns! o ydele gedachten!
O wanckelbaer geluck! hoe kondy my verkrachten!
O dagh! waer ’t ſchoone licht, mijn herte ſoo beſcheen,
Dat met een ſtrenge hoop, druckt mijn beſwaerde le’en.
Hier ben ick door u kracht geperſt en toe getogen,
V is de ſchuld, maer my de ſchand en ſtraf voor oogen.
Dies draeg ick van de Min, maer ſwaerigheyt en pijn,
En bidd’ dat ’s anders quaed my magh vergeven zijn:
Om dat ick had behoort mijn oogen af te wenden,
Op dat een grooter licht die nimmermeer mocht ſchenden.

Een yder keere dan zijn geſicht af van de kracht der helblinckende Sonneſtraelen, en vliede de ontmoetinge van twee ſchoone oogen, en wende zijn gemoed, nae de maniere van de Cariadre, een groote Zee-vogel, diewelcke (soo Ælianus en Plutarchus verhaelen) van de Natuyre geleert zijnde, weet, dat ſoo hy zijne oogen ſlaet, op die geene die verſtopt zijn, ſoo verkrijght hy de verſtoppinge van haer, waer over hy te rugge keert met geſloten oogen, anderſins ſoude de verſtoppinge by hem blijven, als een diepe geſlagene wonde: aldus moeten wy oock onſe oogen ſluyten op het ontmoeten van twee over een komende lichten, ten einde wy, door onſe oogen, haere vlammen in onſe herten niet ontfangen, ’t welck anders door de verſtoppinge der Minne verdruckt en verſmoort wort, geſteecken zijnde door een vinnige ſtraele, en gebrant van den blixem en pijlen, die als krijghsgereetſchappen zijn van de Liefde. Waer van de Poeet aldus ſpreeckt:

V pijlen waeren ’t lodder oogh,
Waer uyt d’onſichtbre vlamme vloogh,
Daer in ghy uwe pijlen doopt,
En door de wijde Werreld loopt.


Humilta. Ootmoedigheyt, Nedrigheyt.


EEn Vrouwe in ’t aſchgrau gekleet, mette armen kruyslinghs voor de borſt, houdende in eene van de handen een bal, met een doeck om den hals, ſal het hoofd ter aerden zijn gebogen, hebbende onder haer rechter voet een gouden kroone.

Dit zijn alle teyckenen van de inwendige kenniſſe, en van de Nederigheyt van de eygen verdienſte, waer in voornaemlijck deſe Deughd beſtaet, waer van Auguſtinus handelt, ſeggende: De Nedrigheyt of Ootmoedigheyt door het aenſchouwen van de kenniſſe zijns ſelfs, en van zijn eygen aert, is een buyginge van een vrywilligh gemoed tot zijnen Schepper.

De balle kan men ſeggen dat een teycken is van de Ootmoedigheyt, want hoe dieſelve harder op de aerde geworpen wort, hoe die ſich te meer om hoogh geeft. Daerom ſeght St. Lucas: Wie ſich verneedert, die ſal verhooght werden.

Het houden van de goude kroone onder haere voeten, bediet dat de Ootmoedigheit de Hoogheyt en de Rijckdoom niet acht, en alſoo doet de Rijckdoom haer weder, gelijck Bernardus ſeyt, wanneer hy van de trappen der Nedrigheyt handelt: en tot

bewijs