Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/421

Deze pagina is proefgelezen
399
Overredinge. Persuasione.Overſpel. Adulterio.

een tonge boven op ſtaet, doch beneden aen de tonge ſal een oogh weſen, zijnde geſtrickt met veele touwen en goude banden. Met beyde handen ſalſe een koorde houden, alwaer een dier met drie hoofden aengebonden is, weſende ’t eene een Hond, ’t ander een Kat, het derde een Aep.

De Tonge is boven op ’t hulſel geſtelt, om dat dieſelve het voornaemſte wercktuygh is, om den Menſch te overreeden. ’t Welck de oude Egyptenaers plachten te gebruycken, om de onkonſtige Overreedinge en woorden uyt te drucken, die alleen geſchieden door de hulp van de Natuyre: Maer om te vertoonen het ſpreecken, dat door veele oefningen en konſt geholpen was, maelden zy daer een oogh onder, wat uyten rooden: Want gelijck het bloed de ſitplaets is van de ziele, gelijck eenige Philoſophen ſeggen, alſoo is het konſtigh ſpreken een ſitplaets van haer werck en uyrvoeringe, even gelijck het oogh het venſter is, waer door de ziele ſiet, alſoo is oock de ſpraecke het venſter, waer door zy van andere geſien wort.

De goude banden zijn de vereeniginge van de ziele, en vertoonen dat de Overredinge niet anders is, als datmen van een ander gevangen en gebonden is, door een behendigheyt en ſoetigheyt van ’t welſpreken.

Het Dier met drie hoofden vertoont de noodwendigheit van drie dingen die iemant moet hebben om een ander te overreeden. Ten eerſten moet hy ſeer vriendlijck zijn, ’t welck door ’t Hondshoofd wort bediet, die om zijn eygen profijt een yder liefkooſt. Oock moet hy leerſaem zijn, te weten kloeck en bequaem om andere te overreeden, even als de Aep, diewelcke onder alle Dieren de meeninge van een Menſch, ten alderbeſten kan vatten. Oock moet hy opmerckende zijn, ’t welck door de Kat bediet wort, om dat die in haere handelingen wacker en opmerckende is. Zy houd de koorde van dit Dier met beyde handen, om dat, ſoo de Overredinge deſe geſeyde dienaers en boden niet heeft, of zy ſal geen vrucht ſchaffen, of zy ſal ſlaplijck voortgaen.


Adulterio. Overſpel.


EEn ſittende Iongelingh, die prachtigh gekleet is, en ſeer vet, mette rechter hand ſal hy een Murena of Lamprey en eene Slange houden, die aerdigh gekrult zijn, doch ſoo, of zy beyde te ſaemen vereenight waeren; hebbende in de ſlincker hand een gulden trouw-ringh, die men aen de Bruyden plagh te vereeren, doch die ſal gebroken zijn, aen die ſijde waer in de handen zijn te ſaemen gevoeght.

Overſpel is een ongeoorlofde byſlaep van een getrouwt Man of Vrouw, gelijck D. Thomas ſeyt. Oock iſſe in ’t boeck Leviticus in ’t xx cap. verboden totte ſtraffe van de dood, gelijck oock Deuteron. xxii te ſien is. Iae ’t is even ſtrafbaer, ’t zy dat het van een Man of van een Vrouwe begaen wort, alhoewel ſich de Mannen ongelijck meerder vryheyd, als de Vrouwen, willen toeſchrijven. Waer over Ambroſius ſeght, Het betaemt den Man niet dat de Vrouwe niet ſoude betaemen. Ariſtoteles ſeyt oock in zijne Huysbeſtieringe, dat de Man aen zijn Vrouwe geen ongelijck ſal doen, alhoewel zy geen middel heeft, om ’t ſelve, met gelijcke ſmaet, te vergelden.

Een prachtigh Ionghman wort hy geſchildert, om dat de Iongelingh ſchoonder en

wel-