Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/423

Deze pagina is proefgelezen
401
Overvloed.Overweginge of Vertoogh, &c.

Overvloet een goed en ſeer behaeghlijck dingh is en een yder aengenaem, gelijck daer en tegens de diere tijd leelijck en vervloecklijck is, ſtrijdig tegens de Overvloet.

Zy heeft een bloeme-krans, om dat de Bloemen en Vruchten, die den Overvloet maecken, als Geſanten of Voorboden zijn: zy konnen oock bedieden, de vrolijckheyd en de geneughte van dit brave geſelſchap.

De groene verwe en de goude boorden van haer kleed, bedieden de verwen van de ſchoone bloeyrijcke Velden, die ons een overvloedige Ooghſt beloven, en de Saffranige boorden bedieden de rijpigheyt van ’t kooren en van de vruchten, die den Overvloet veroorſaecken.

De Overvloets hooren wordt genomen uyt de fabel van Amalthea, gelijck Natalis Comes en Ovidius in ’t ix boeck van zijne Herſcheppingh verhaelt, ’t welck een blijcklijck teycken is van Overvloet. Waer over dit van den Overvloets hooren geſtelt is:

Najaden hebben my, met appels, bloem en vruchten,
Geheylight en verrijckt, in weelden en genuchten.

En vermits de Overvloed, een volheyt genaemt wort, om datſe ſoo wel in de ſlincker als rechter hand geladen is, ſoo ſtroytſe haer Overvloed, hier en daer, op der aerde.

Dominicus Ancajanus heeft op den Overvloed Latijnſche dichten gemaeckt, die by ons zijn naegevolght:

Siet aen ’t Saffranigh Veld, en Ceres met haer vruchten,
Die duyſentvout ons ſchenckt haer zeegen en genuchten:
De taxkens van den boom met appels zijn gelaen,
En ’t bolle Druyfken ſwelt, en neemt het voetſel aen.
Hier loeyt de Os in ’t veld, hier gaen de Koeytjens graſen,
Hier ſchencktmen vette room uyt friſſche Mellick-blaſen.
De Boſſchen voeden ’t wild, en ’t viſken ſpijst de Zee,
En ’t Vinxken in de locht dat quinckeleert in vree.
Segh nu eens dertel Menſch! wat ſoudy van den Heere,
Van Hemel, Aerd en Zee, noch eenighſins begeeren?


Abondanza.


EEn ſtaende Vrouwe, in ’t goud gekleet, met open armen, houdende d’Overvloets hooren in d’eene, en d’andere hand op eenige boſſelen kooren-ayren, diewelcke ſtaen ter ſijden van deſe beeldeniſſe. En deſe is genomen uyte Medaglie van Antoninus Pius.


Abondanza maritima. Op ’t waeter te maecken.


CEres die ſich vertoont met kooren-ayren in de rechter hand, ſtaende voor op den ſteven van een Schip, en voor haer voeten ſal zy een kooren-maete hebben, daer kooren-ayren in en boven over leggen.

Anders.

EEn Vrouwe die in de rechter hand een Roer van ’t Schip, en in de ſlincker kooren-ayren houd.

Overvloed.

EEn Vrouwe met een krans van kooren-ayren, houdende in de rechter hand een boſſel Hennip mette blaederen, in de ſlincker de Overvloets hooren, en een tack van Brembeeſien, of Pinxterbloemen, waer op veele bondelkens ſijde hangen.


Raciocinatione o Discurso. Overweginge of Vertoogh.


EEn bedaegde Vrouwe, in purper gekleet, ſittende heel bedachtſaem, hebbende op haere knyen een boeck, waer in zy de voorſte Vinger van de rechter hand, houd, doch een weynigh open, en mette ander hand een rolleken, waer in geſchreven ſtaet, in perfecto quieſcit, dat is, zy rust in ’t volmaeckte.

De Reeden die wy diſcours of vertoogh noemen, wort van den Philoſooph, in ’t iii in boeck van de Ziele, het Verſtand genaemt, en hy onderſcheyt ditſelve in tweederleye ſlagh, d’eene wort paſſibile, dat is het lijdelijcke, en d’ander agente, dat is, het werckende, geheeten: Het lijdelijcke verſtand dan, is het geene, ’t welck de gedaenten aenneemt, als mede de fantasien der dingen, en dat van de imaginatie of inbeeldinge: Het werckende verſtand, is, dat de dingen toeſtelt en maeckt, die daer zijn een mogentheyt van verſtandige dingen, die alreede in der daed zijn verſtaen. Noch meer, het lijdlijck verſtand heeft oock drie ſtaeten of orden, d’eerſte is, wanneer het alleen in de mogentheyd is, te weeten, wanneer het noch niets heeft van de verſtandelijcke dingen, maer alleene haere natuyre en weeſen. Het tweede is, wanneer ’t de

E e ever-