genepen zijnde, ſoo ſoecktſe hier en elders uytkomſte te vinden, openende ſich ſelven een baene of ſtraet om met groot geweld uyt te barſten.
Idololatria. Afgoderye.
_p_021_Idololatria.jpg)
EEn blinde vrouwe, geknielt, ſittende met een wieroock vat in de hand voor eenen koperen ſtier nederknielende.
Afgoderye is een dienſt, die men den creaturen bewijſt, daer men dieſelve Gode ſchuldig is.
De knielinge op der aerden is een werck en teycken van Godsdienſt, door de welcke men doet bekentniſſe van nedrigheyd en ootmoedigheyd, ten aenſien der grootheyd Gods, diewelcke alleen de machtigſte is in ſich ſelve: en is alleen die geene, aen wien eygentlijck de aenbiddinge moet geſchieden, door de reden die wy in de beſchryvinge van ’t Gebed ſullen verklaeren.
Het wieroock vat, dat een aengenaeme reuck uytwerpt, daer door word te kennen gegeven, dat wanneer het recht ingeſtelt en gebruyckt word, dat daer door verſtaen word, dat gelijck de goede reuck om hoog ſtijgt, alſoo gaen oock de oprechte gebeden tot God, maer niet die door Afgoderye worden gedaen.
De metaele ſtier, word voor de geſchapene dingen genomen, ’t zy datſe door de natuyre of konſt gemaeckt zijn: want voor dieſelve heeft de blindheyd des volx ſottelijck ſoodanige eere beweſen, die God alleene toekomt. Waer uyt alſdan de naeme van Afgoderye is voortgekomen, ’t welck is te ſeggen, de aenroepinge van den valſchen Godsdienſt.
Emulatione. Afgonſt, Prickel tot eere. Strijd om leer, is prickel van eer.
EEn vrouwe die een ſchalmeye in de rechter hand houd, en in de ſlincker een eycken krans, met een palmtack met quiſpels en lovers geciert, en voor haere voeten plockhayren ſich twee haenen.
Heſiodus bewijſt in ’t begin van ſijn boeck van de wercken en daegen, dat de prickel tot eere en een goede naeme, ſeer loflijck is, aengeſien door ſoodaenigen ſtrijd, de deugdſaeme oock ſtrijden met die geene, die neffens haer loopende, wat ſchijnen voor uyt te winnen. De meeninge Heſiodi is duſdaenig:
D’een buyrman draegt den andren haet,
Om dat het d’een wat beter gaet:
D’een Smit den andren Smit benijt,
D’een Backer doet den andren ſpijt.
D’een Beed’laer d’ander is verdriet,
De Speelman acht den Pijper niet.
Hier uyt komt het ſpreeckwoord: Figulus Figulum odit, ’t is d’eene Beed’laer leet dat d’ander voor de deure ſtaet. En dit ſietmen doorgaens onder alle konſtnaers van eenen handel, hoe deugdig oock dieſelve zijn, dat d’eene den anderen haet. Daerom ſiet men dagelijx dat de ſtudenten des anderen werck verkleynen en laſteren, want ſy benijden het goed geruchte van hare deugdelijcke landsluyden; en ’t gebeurt dickwils, dat zy die geene, nae haer dood, prijſen, die zy, by haer leven, hebben veracht: zijnde de ſtudent beweegt, en dat door een ſekere eergierige nijdigheyt van eere, die in hem verweckt is, door den prickel van een heerlijck gerucht; begeerig zijnde om alleen uyt te munten door de hoogheyd, en voor d’opperste boven alle andere
