Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/449

Deze pagina is proefgelezen
427
Raedſlagh.Consiglio.

Gerontes wierden genaemt, dat is, eerwaerdige oude Mannen. En de Raed van Romen, wierde daerom de Raed geheeten, om dat de Raedsheeren oude Mannen waeren; gelijck Ovidius mede verhaelt. Met groote voorſichtigheyt maeckte de Keyſer Agamemnon groot werck van den Raed van Neſtor, en verlanghde om tien Raedsheeren te mogen hebben, die Neſtor mochten gelijck zijn, noemende dieſelve de Oude, die in den Raed alle de andere Griecken ſouden overtreffen.

Het langhe kleed paſt totte Raedſlagh, want ſoo wel in d’oude als in onſe tijden, waeren de Raedsheeren, om meerder ſtaetigheyts wille, met een tabbaert en een lang kleed geciert. Root is het gemaeckt, om dat het purper den Raedsheeren, en den Raedsheeren het purper beſt betaemt. Want die verwe bediet Liefde, door de welcke een Wijſe, met een brandenden yver, den twijfelachtigen behoort goeden raed te geven, ’t welck een werck van Geeſtlijcke barmhertigheyt is. Het Hert wort hem om den hals gehangen, om dat Pierius in ’t xxxiv boeck van zijne Hierogliph. ſeyt, dat de Egyptenaers, tot een teycken van een Raed beſluyt, een Herte afmaelden: om dat de waerachtige en volmaeckte Raedſlagh uyt het herte komt, ’t welck oock moet ſuyver en oprecht weſen, om een goede raed te geven, als zijnde een heylige ſaecke. Suidas ſeyt: De Raedgevinge is een heylige ſaecke; gelijck oock de Raedgevinge heyligh wort genoemt, dieder aendachtigh wort beraedſlaeght. ’t Welck Zenodatus van Epicharmo en Plato, door ’t aenſien van Demodoces, verhaelt, dat een Raedgevinge een heylige ſaecke is. Tot vergelijckinge van de Egyptenaers, lieten de Romeynen aen den hals van de eedele kinderkens, een gulden balleken op de maniere als een Hert op de borſt dragen, niet alleen daerom, gelijck Macrobius meent, datſe Menſchen waeren die een Hert hadden, maer oock om uyt te drucken, dat ſoodaenigh Ouder door raed van andere luyden moſt werden bestiert; gelijck S. Pompejus ſeyt, want bolla wort in ’t Griex bule, dat is Raedſlagh, geheeten; of om dat dat balleken op de borſt hanght, alwaer de natuyrlijcke Raedſlagh is. ’t Is dan geen wonder dat Horatius acht, dat Tibullus geen lichaem is ſonder borſt, maer dat hy een Man was van Wijsheyt en Raedſlagh, die in de borſt ſit. Deſe goude ballekens, die de eedele kinderkens waeren toegelaten, plaghten de Triumpheerders in haere triumphen, oock voor haere borſt te draegen, gelijck Macrobius verhaelt: ſonder twijfel om te vertoonen, dat deſe triumpheerden door hare dapperheyt, wijsheyt, voorſichtigheyt en goede raed.

Het Boeck in de rechter hand bediet, dat de Raedſlagh door de oefninge der Wijsheyt, voort komt, en tot meerder kracht, worter de uyl by gedaen, die van den Heydenen voor een beeld van de Wijsheyt en Raedſlagh wierde gehouden: weſende Minerva toegewijt. Dit dier vlieght meeſt by nacht, om zijn koſt te ſoecken, en heeft dan een ſcherp geſicht, gelijck veele Natuyrſchrijvers, als mede B. Anglicus verhalen. Door welcke beeldniſſe vertoont wert, de Naerſtigheyt en de Nachtwaecken, waer in ’t gemoed van een Prins of Raedsheer moet beſigh zijn, van die daer Steeden en Volckeren hebben te verſorgen, ſoo in ’t bedencken en mette ſinnen te arbeyden, als om ’s nachts te overwegen, watmen ’s daeghs moet uytvoeren, weſende de inbeeldende kracht van ’t gemoed in de ſtille duyſterheyt des nachts veel ſcherper en in meerder kracht: waer van de uyl een voorbeeld is, die den nacht meer als den dagh onderſcheyt. Waer over Homerus ſeght, het betaemt geenen Raedsheer, die de last en ſorge des Volx bevolen is, gantſche nachten te ſlaepen: Want dieder Raedſlaeght, behoort het licht te ſien, al is ’t ſchoon dat het, voor anderen, duyſter is, om het goede van het quaede, en ’t wit van het ſwart te ſchiften, en dat ſonder vooroordeel of ſucht. Want door een Raedſlagh, die vry van ſucht is, worden dingen geſien, hoe ſwaer en duyſter die oock ſouden mogen weſen: En wanneermen ſlechts het duyſtere deckſel des logens van ’t gemoed heeft afgelicht, ſoo ſietmen de waerheyd, door ’t geſichte van ’t verſtand, klaerlijck doorbreecken. Met het afdruckſel van den Nacht-uyl, die ter eeren van den Keyſer Domitianus geſlagen is, wilde de Raed van Romen te kennen geven, dat dieſelve Keyſer een Prins van ſeer goede Raed en van Wijsheyt was, gelijck hy in ’t begin van zijne Regeeringe bewees, alhoewel hy daer nae, van ſoodaenigen goeden begin, en van ’t gemoed van zijn Vaeder en Broeder, zijnde voorgangers in ’t Rijck, ontaerde.

H h h2Boven