Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/487

Deze pagina is proefgelezen
465
De Sinnen.Sentimenti.

werden gegeven. En ſoo wierde Venus van Paris, die als ſcheydſman van Iupiter daer toe geſtelt was, voor de alderſchoonſte geoordeelt, hebbende ſonder twijfel, Paris eerſt en te vooren de gelijckmaetige proportie en Simmetrie van de uytnemende ſchoonheyt, van Venus lichaem, wel overwogen; waer over zy daer nae den gulden Appel ontfingh, die haer, als die de ſchoonste van allen was, toebehoorde.


Sentimenti. De Sinnen.

Viso. ’t Geſicht.

EEn Iongelingh, die op zijn rechter hand een Gier of Sperwer houd, gelijck de Egyptenaers dieſelve vertoonden: in de ſlincker hand ſal hy een Spiegel houden, en ter ſijden onder den arm ſalmen een Schild ſien, waer op een Adelaer met twee of drie Iongen, die in de Sonne ſtaeren, geſchildert is, met deſe woorden, Cognitionis via, dat is, door den wegh der beproevinge.

De Spiegel vertoont, dat deſe eedele hoedanigheyt niet anders is als een begrijplijckheyt van onſe oogh, ’t welck blinckende is, gelijck de Spiegel, of doorluchtigh, gelijck het waeter door de toevallige ſichtlijcke gedaenten van de natuyrlijcke lichaemen, nemende die in ſich ſelve niet anders aen, als de Spiegel dieſelve doet, brengende die totte gemeene ſin, en van daer totte fantaſien, die de begrijplijckheyt maecken, hoewel die dickwijls valſch zijn: En hier uyt komt de ſwaerigheyt in de wetenſchappen en kenniſſen voort, dieder behooren totte veranderinge van de dingen. Waer uyt Ariſtoteles, de Eedelheyt van deſe ſin, te weeten het Geſichte, oordeelt, en dat die veel ſnelder als d’andere ſinnen, een baene maeckt totte verborgen geheymniſſen van de Natuyre, die in ’t weſen, van de dingen ſelve, zijn begraven, die daer nae door deſe middelen van ’t verſtand worden in ’t licht gebracht.

De Adelaer heeft voor een gebruyck, gelijck de naerſtige opmerckers verklaeren, dat hy zijne Iongen tegen de Sonne ſtelt, uyt vreeſe of die hem oock mochten zijn verwiſſelt, en als hy dan ſiet dat dieſelve onbeweeghlijck ſtaen, en de kracht van de ſtraelen der Sonne konnen verdragen, ſoo brengt hy dieſelve op, en voedſe: Maer als hy die, als een baſtaert vrucht bevint, ſoo jaeght hy die van hem wegh. Waer uyt geleert wort, dat als deſe ſonderlinge mogentheyt, niet wort beſtiert tot een eedele uytkomſt, en tot oefninge van loflijcke daeden, datſe alsdan ſtreckt tot ſchaede en ſchande van die ’t gebruyckt. En miſſchien wierde oock tot dien einde, in Italien en Europa, terwijlen de oproeren van de Wandalen geduyrden, veele Iaeren gebruyckt, dat de voornaemſte Heeren, die ſich aen Gode en den Menſchen hadden miſgrepen, de oogen wierden uytgeſteken, ten einde zy in deſe ellende ſouden leven.

Men kander oock een Linx of Loſch by ſtellen, om de ſcherpigheyt van ’t Geſicht uyt te drucken.

Vdito. ’t Gehoor.

DE Egyptenaers wanneer zy ’t Gehoor wilden uytbeelden, ſoo maelden zy het oor van den Stier, want als de Koe tochtigh is, dan loeyt zy dapper, geduyrende dit alleene den tijd van drie uyren, gelijck Orus Apollo verhaelt: en als in ſoodanigen tijd de Stier niet komt, ’t welck nochtans ſelden gebeurt, ſoo plagh zy haer tot dat werck niet te voegen, dan op ſeeckere geſtelde tijd. Daerom ſtaet de Stier ſtadigh met opgerechte ooren, om hier nae te luysteren, mogelijck hier mede te kennen gevende, dat hy ditſelve in ’t beſonder moet vlijtiger hooren, als andere dingen, om dat het ſtreckt tot onderhoud en geduyrigheyt van ons ſelve, en dat op de beſte maniere, als mogelijck is. En op datmen ’t te beter magh kennen, kanmen dit beeld een oor van een Stier in de hand geven.

Vdito. ’t Gehoor.

EEn Vrouwe die op de Luyte ſlaet, en ter ſijden haer leyt een Rhee.

Odorato. De Reuck.

EEn Ionghsken dat in de ſlincker hand een Wieroock-vat houd, en in de rechter een Ruycker met bloemen, met een Brackjen aen de voeten, weſende groen gekleet, gemaelt met Rooſen en andere Bloemen.

N n nHet