door het herdencken en verlangen van haere Liefde. Want door de gelegentheyt, van den Mirt aen te ſien, die Venus de Moeder van de Liefde aengenaem is, ſoo herdencken zy de ſcherpe ſtraffe van haere Minneluſten. Diergelijcke ſtraffe verkreegh Megapentus in de t’ſamenſpraeck van Lucianus, die Tyrannus genoemt wort, uyte vindinge van den Philoſooph Ciniſcus, alwaer Rhadamantus raed, datmen hem niet ſoude laeten drincken uyt Lethes, den vloet der vergetenheyt: Want het is een laſtige en ſwaere ſtraffe, voor die in ellende is gevallen, te gedencken aen de mogentheyt en de verledene geluckſaeligheyt. Alſoo oock de Vryers, die berooft zijn van haere luſt en vermaecklijckheyt, en van de beminde voorwerpſels, door ’t verlangen dat zy nae haer hebben, als zy daer om dencken, ſoo klagen en ſuchten zy geſtadigh, tuſſchen de boſſchen van Mirt, die de Poeet noemt de Treurige Velden, en by gevolgh oock, door de Suchten, die uyt het gedacht heerkomen, gelijck hy voorder ſeyt, dat de ſorgen haer, oock in den dood, niet verlaeten. Petrarcha druckt deſen ſin mede uyt:
Indien ick koſt den dood aengaen,
En my van Minneſucht ontſlaen,
Ick had mijn ſchadelijcke le’en,
Al langh met mijne hand doorſne’en.
In welcke dichten, doch inſonderheyt in die van Virgilius, de hartneckige aert, de ſtijfſinnige manieren, en ongeruſte gelegentheyt der Vryers, wort te kennen gegeven, te weeten, dat die, hoe zy meer verſmelten en verſterven om haer beminde ſaecke, te meer draegen zy ’t gemoed met ſcherpe Mirten omcingelt, als van de Minne-gedachten, die haer als boſſchen omſetten, en door welcke zy klagende en ſuchtende altijd in dit leven een geſtaedige Hel komen te proeven. De Minne-gedachten, die zy in ’t hoofd hebben, geven haer ſtoffe van ſuchten, die oock van de minſte ſaecke door de herdenckinge van een dingh alleen, haer doet verteeren en verſmelten, gelijck veele Minne-dichters klaegen. En Petrarcha ſinght: Ick brande en verſmelte, en ſoo weet Laura my te verſetten, jae ick ben hier demoedigh, als ick haer daer verſtoort ſie, nu ſcherp, nu ſacht, nu wreet, nu Godvruchtigh. En ’t geene daer kort op volght: Nu ſpreecktſe een woord, en lacht, nu verandertſe haer geſicht en weſen, en in deſe gedachten houd my onſe heerſchap, de Liefde, dagh en nacht gevangen. De plaetſe alleen te beſchouwen daer wy, met vermaeck, ſlechts eenmael onſe Vrijſter hebben geſien, doet ons verſuchten. Want als Petrarcha wederom ſagh de geneuglijcke plaetſe Sorga, en de waeteren waer in hy zijn Liefſte naeckt hadde geſien, borſt hy uyt met ſuchten:
O heldre, friſſche en ſoete beeck,
Waer in mijn ſchoone Beeld ſich baede:
Dat voor my een Goddin geleeck.
O taxken hoe waert ghy gelaeden?
Als ghy haer ſtreckte tot een ſtut,
’t Herpeinſen maeckt my dat ick dut.
Als hy nae de dood, van zijn beminde Laura, van de hooge bergen af, ’t huys aenſagh, daer zy was geboren, jammerde en verſuchte hy:
Ick ſagh daer van de bergen neer,
Op ’t huys daer zy was in gebooren:
De ſuchten borſten heind en veer,
Als zy my in ’t gedacht quam vooren,
Die mijne ziel had in haer hand.
O vrucht en bloeyſel van ’t verſtand!
De Mirtenkrans is een beeld van de Minnegedachten, van gelijcken zijn oock de hoofdhayren, die doorvlochten zijn met peerlen, friſſche en drooge bloemen, en tuyltjes van ſijde, die de Iuffrouwen met andere faveurtjes en bevalligheytjes in hare vlechten en tuyten, en onder haere ſluyers op ’t hoofd draegen: die niet anders zijn, als Minne-zeegh-teeckens: Waer van de gedachtniſſe alleen ’t hert, ’t gemoed, en de ziele van de ellendige Vryers, met oneindlijcke ſuchten, plaeght en pijnight.
De ontſteecken Fackel, die zy in haere ſlincker hand houd, bediet de brand en hette der ſuchten. Waer over de Minne-dichter aen de Suchten baede, dat zy wilden heene gaen, en het koude herte, van zijne beminde, verwarmen:
Verbreeckt dit ys, dat deughd en vreughd verwart:
Ghy ſuchten gaet verwarmt dit kille hert.
Op een ander plaetſe worden de Suchten by den vlam vergeleken, en de traenen by het criſtal. Dieſelve ſeyt over de dood van zijn beminde Laura, dat zijn diepe en heete ſuchten, plachten haer neſt op den levendigen Lauwerboom te maecken. En wy ſullen op ’t laeſte beſluyten, met het geene Arioſto ſinght, dat van ſoo veele oneindlijcke Suchten de locht wort ontſteecken. Krachten van de Fackel der Liefde, waer door de ontſtekene verſuchtingen ontfoncken.
