Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/53

Deze pagina is proefgelezen
31
31
Bedrogh.Inganno.

Over al Bedrogh.

Met list en met bedriegery,
Gaet het halve Iaer voorby:
Met bedrogh en ſnoode list,
Wort de ander helft verquist.

Inganno. Bedrogh.

EEn man in ’t geel gekleed, houdende in ſijn rechter hand verſcheyden angels, en in ſijn ſlincker hand een bondelken met bloemen, waer uyt een ſlange komt kruypen.
Hy wort geſchildert met de angels in de hand, gelijck die gene zijn, die onder het aes, den angel bedecken, en alſoo ſteecken, treckende aldus den roof al quetſende tot haer: alſoo doet oock de Bedrieger, die de gemoederen der eenvoudige verleydt, waer het hem gelieft, en doet die reuckloos van boven neer ſtorten en den hals breecken. Waer over Horatius ſinght:

Het viſchjen ſchiet dan ſchielijck toe,
Nae een bedeckte angelroe.

De bondel bloemen, waer uyt een ſlange ſpringht, bediet de gemaeckte reuck van de oprechtigheyt, daer uyt dan voortkomt het valſche venijn van de ſchadelijcke werckingen.

Falsita d’Amore. Bedrieghlijckheyt der Liefde.

EEn vrouwe die ſeer prachtigh en hoovaerdigh gekleet is, houdende in de handen een Meer-minne, die in den ſpiegel ſiet.
De valſche Minnaer, hout onder de ſoetigheyt van een luchtige ſchijn, en onder de lieflijckheyt van gemaeckte woorden, de bedrieghlijckheyt, en de ſeer miſmaeckte deelen van ſijn quade gedachten, verborgen: ’t welck door de voeten, en door de uyterſte deelen, gelijck wy elders geſeyt hebben, wort te kennen gegeven, en daerom ſchilderen de Oude de Meerminne, in deſen ſin.
De ſpiegel is een oprecht beeldt van valſcheyt, want alhoewel het ſchijnt, dat in deſe ſpiegel alle dingen zijn dieder worden voorgeſtelt, ſoo is ’t doch maer een gelijckniſſe, die in der daed geen weſentlijckheydt heeft: dan wat ſich vertoont aen de ſlincker ſyde, dat ſal ſtaen aen de rechter; En dit is al ’t geene dat deſe naeme van valſheyt mede brenght, gelijck Pierius ſeer wel verhaelt.

Cupidita. Begeerlijckheydt.

EEn naeckte vrouwe die de oogen zijn verbonden, met vleugels aen de ſchouderen.
Begeerlijckheyt is een luſt buyten de behoorlijcke maete, die de reden ons leert: want de verbonden oogen zijn een teycken datſe haer niet behelpt mette oogen des verſtands. Waer over Lucretius ſeght,

De Menſchen, door begeerten blint,
Doen dingen ſott en onbeſint,
Die ’t valſche voor ’t waerachtigh mint.

De vleugels betoonen de ſnelligheydt, waer mede zy u achter-volght, te weten, datſe onder de gedaente van ’t goede en behaeghlijcke, vertoont wort.
Naeckt wortſe gemaeckt, om datſe met ſeer groote lichtigheydt haer weſen ontdeckt.

Principio. Begin.

EEn heldere en blinckende ſtraele, die in een klaere hemel vol ſterren wort geſien, die het land, dat met veele planten rontom geciert is, van alle kanten, klaerſchijnende maeckt. Waer in een naeckt Ionghman ſtaet met een ſluyer over dwers, die de beſchaemde leden deckt, houdende mette rechter hand de beeldniſſe van de Natuere, en in de ſlincker een vierkant, alwaer een griexſche letter [A] ſtaet ingeſchreven.
Deſe naeme of Begin kan veele en verſcheyden overeenkomende bediedeniſſen hebben: zy kan de eerſte oorſaecke beteyckenen, de oorſprongh van alle dingen: gelijck Petrarcha ſeyt, waer van het begin van mijn dood voortkomt.
Somtijts bediet zy de grond van de wetenſchappen en konſten, waer op daer nae alle de regelen moeten ſteunen, die daer in gegeven worden. Het bediet oock een beſondere aenvangh of Begin, te weten het eerſte deel van alle dingen, voor ſoo veel, als het onderſcheyden wordt, van het midden, en van het eynde. Waer van de Poëet ſeyt: Soo het begin en ’t eynde overeen komt, ſoo ſal

oock