Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/546

Deze pagina is proefgelezen
524
Verplichtinge, Gehoudentheyt.Verbeteringe, Beſtraffinge.

door de Reeden, alſoo de ſinnen van de Helſche Machten, en van de booſe Menſchen, die haer Dienaers zijn, onderſtut zijn:

Waer van hy ten laeſten Overwinner blijvende, ſeer waerdighlijck een Lauwerkrans verkrijght, verre te rugge ſtellende die geene, die door kromme en verkeerde wegen, vermeenen tot deſe geluckſaeligheyt te geraecken, en daer by valſchlijck gelooven, dat dieſelve geſtelt is, in een korte en brooſe vertooninge van aengenaeme dingen, die haer ſmaecklijck zijn. Waer over de Apoſtel ſeer wel ſeyt: Niemand wort gekroont, ten zy dat hy wettelijck heeft geſtreeden.

Obligo. Verplichtinge, Gehoudentheyt.

EEn gewaepent Man met twee hoofden, vier armen en vier handen, om te vertoonen, dat een Man die verplicht was, twee perſoonen moſt verſtrecken, d’eene om op hem ſelve te paſſen, en d’andere om een ander te vernoegen.
Met vier armen en twee hoofden wort hy gemaelt, om daer door de verſtroyde gedachten van ’t gemoed uyt te drucken, en door de handen de verſcheyden werkingen.

* * * *

DEſe beeldniſſe van Obligo, Gehoudentheit of Verplichtinge, ſchijnt, mijns oordeels, wat te wanſchapen, of ten minſten tegen de betaemlijckheyt: Men ſoude liever iemant met een kort en beknopt kleet konnen afbeelden, dat van twee verwen was te ſamen geſtelt, waer van ’t eerſte de vaerdigheyt uytdruckt, om zijnen Heere ten dienſt te ſtaen, en onverhindert op ſijn bevel te paſſen. Het tweede wort door de verwe te kennen gegeven, waer door yder zijn plicht wort aengeweeſen, gelijckmen in Nederland de Weeskinderen toeſtelt, op dat zy ’t kleed aenſiende, gedachtig ſouden zijn, dat zy niet ſich ſelve, maer door een anders midlen leefden, en derſelven gebiet waeren onderworpen; doch hier in kan de Schilder zijn eigen vindinge volgen.

Correttione. Verbeteringe, Beſtraffinge

EEn oude Vrouwe vol rimples, die ſittende, in de ſlincker hand een Roede houd, en met d’ander hand verbetertſe een Schrift mette penne, verſcheyden woorden afnemende, en daer weder by doende.
Oud en vol rimpels iſſe gemaelt, want gelijck de Correctie of Verbeteringe, voor die het doet, een werck van Wijsheyt is, alſo iſſe in ’t tegendeel in andere een quellinge die daer toe oorſake geeft, dat haer werck moet verbetert worden: Want het plagh veele luyden niet te behagen, alſſe hooren dat andere haere wercken beriſpen en verbeteren. En oock om dat de Verbeteringe geoeffent wort by het gebreck of by de misſtellingen, ’t zy dat wy die begaen in onſe ommegang, of in onſe handlingen, of in onſe ſpieglingen.
Mette penne en mette geeſſel wortſe gemaelt. Met de penne verbetert zy de ſchriften en boecken, door de geeſſel verſorgt zy, hoewel met miſnoegen des lichaems, ’t geene totte Burgerlijcke ommegangh behoort. ’t Ander verſorghtſe, in de bepaelinge van de kenniſſe, die totte Philoſophiſche geluckſaligheyt van noode is.

Correttione. Verbeteringe.

EEn bedaeghde Vrouwe, die in de rechter hand een Waerſeggers Roede houd, met

een