Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/559

Deze pagina is proefgelezen
537
Verkieſinge.Verlangen tot God.

bloot Swaerd, met het punt ter aerden gekeert, als of hy ’t Rapier wilde breken.
De gewonde borſt bediet de miſdaed, die hem voor de vergifniſſe wort voorgeſtelt. Het breken van het Swaerd, beteyckent, dat by de vergifniſſe, wort afgeleyt de wille en de gelegentheyt, om eenige wrake te doen.
Het aengeſicht ten Hemel gekeert, bediet het opſicht dat God heeft, om te vergeven, nae ’t geene Chriſtus ſeght, Vergeeft, en u ſal vergeven worden. En elders, My is de wraecke, ick ſal ’t vergelden.

Elettione. Verkieſinge.

EEn oude Vrouwe van eerwaerdigh opſicht, in purper verwe gekleet, met een goude keeten aen den hals, daer een hert aen hanght, ſittende aendachtigh vol diepe en eedele gepeinſen, voor haer ſtaen twee wegen, waer op aen de rechter ſijde een boom ſal ſtaen, Elce of Eycke geheeten, aen de ſlincker hand ſal een leelijcke Slange ſtaen. Zy houd haer rechter arm om hoogh, wijſende metten voorſten Vinger nae dien boom, en in de ſlincker heeftſe een letter-rol, daer op ſtaet Virtutem eligo, dat is, ick verkieſe de Deughd.
Verkieſinge is een genegentheyt, dieder wort veroorſaeckt door ’t geene met rijpen raede wort overwogen, ’t zy tot onſen profijte of der vrienden, over haere middelen, of nieuwe bedachte vindingen, en dat in mogelijcke, doch ſwaere en twijfelachtige ſaecken, om tot dat wit te geraecken, ’t welck wy ons hebben voorgeſtelt.
Oud en van een eerwaerdigh opſicht wortſe vertoont, om dat het rijpe Ouder ſoodanigh is, dat door de volmaecktheyt van kenniſſe, en door de eervaerentheyt van de dingen, die ’t heeft geſien en uytgevoert, een waere en volmaeckte Verkieſinge doen kan.
De purper roode verwe, waer mede zy geciert is, bediet ſtaetigheyt, paſſende ſeer wel tot onſe voorſtellinge.
Zy draeght een goude keeten met een Hert daer aen, want Pierius verhaelt in ’t xxxiv boeck, dat de Egyptenaers het Hert, voor een uytbeeldſel van den Raedſlagh ſtelden, overmits de waere en volmaeckte raedſlagh uyt het Hert komt. Een ſaecke die in der waerheyt de Verkieſinge eygen is, weſende dieſelve een voorſtel en toeſtel van reeden en van den raedſlagh.
Zy ſit of zy hooge en eedele gedachten hadde, want het paſt de Verkieſinge ſeer wel, datſe gedaen worde niet by geval, maer met overlegh en een goede grond.
De twee wegen, d’eene waer de Elce of Eycke op ſtaet, bediet de Deughd, en daerom behoortmen, daer toe, zijne Verkieſinge te doen, en hier in vaſt en beſtandigh te blijven, tot gelijckniſſe van de Elce, diewelcke een boom is, voor ſoo veel de ſtoffe belangt, hart en vaſt, diep van wortels, breed van bladers en groote tacken, ſeer bloeyende, en hoe die meer beſneden wort, te meerder bot zy uyt, en krijgt te grooter kracht. Hierom wierde zy van de Oude voor een beeld van de Deughd gehouden, als weſende vaſt, wel gewortelt en bloeyende, en van deſe tacken, maecktemen kroonen, aen Manhafte Capiteynen, tot een teycken van haere dapperheyt en kloeckmoedigheyt.
De andere wegh van de Slange, bediet de Sonde, diewelcke altijd ſtrijdigh is tegen de eerlijcke en deughdlijcke voorſtellen. Zy wijſt mette Vinger, van de rechter hand, nae den boom, en mette ſlincker nae de letterrol, waer op ſtaet Virtutem eligo, ick verkieſe de Deughd, want het ſchijnt niet anders, dan dat deſe naeme van Verkieſinge, een ſeeckere vattinge en aengrijpinge van twee ſaecken vertoont, waer van de raedſlagh en de reeden uytwijſt, welck van beyden het eene voor ’t ander, beſt is. ’t Welck niet kan geſchieden, ten zy ſaeke, dat een Man dieſelve eerſt overwege, en met goeden raed overlegge, wat hem beſt dient gedaen of gelaten.

Desiderio verso Iddio. Verlangen tot God.

EEn Iongelingh in root en geel gekleet, beteyckenende deſe verwen het verlangen en de begeerte. Hy ſal gevleugelt weſen, om de vaerdigheyt uyt te drucken, waer door het brandende gemoed, ſeer ſnellijck totte Hemelſche gedachten opvlieght: uyte borſt ſal een vlamme opſchieten, want het is die vlamme die Chriſtus onſe Heere, op der aerde heeft gedragen.
Hy ſal de ſlincker hand aen de borſt en de rechter arm recht uyt houden, ’t geſichte