die de ſtraelen veroorſaecken, wanneer de Sonne in ’t Ooſten op onſe hooghte opkomt. Dit ſeyt oock Virgilius, dat de Zee root was door de ſtraelen, en de bleecke Morgenſtond blonck in de rooſachtige koetſe; gelijck ſulx mede Ovidius ſeght, ſiet, de Wachter Aurora heeft van den klaeren opgangh, de purpre poorten geopent, en ’t paleys vol Rooſen; dit vindy over al by veele Poëten, ſoo oude als nieuwe.
Het beknopte kleed en de vleugels aen de ſchouderen, als of het wilde vliegen, bedieden de ſnelligheyt van de uyren. ’t Heeft het teycken van de Sonne, om dat de Oude den dagh 12 uren, en den nacht oock 12 uren plachten te geven, diewelcke Planetiſche genaemt zijn, en die worden alſoo geheeten, om dat een ygelijck van dieſelve, wort beſtiert, door eene van de teyckens van de Planeeten, gelijck Giraldus ſeght in zijn 2 boeck van de Iaeren en Maenden, met deſe woorden: Derhalven ſoo de Planeten in alle uyren, nae dat de Sterregiſſers ſeggen, beſtieren, en datſe heerſchappie hebben over de ſterflijcke dingen, ſoo zijn daerom de Planeeten, dat is, de uyren der doolende ſterren, die van haer Planetiſche genaemt zijn, oock ingeſtelt. En die hier van breeder uytlegginge begeert, leſe Ptolomæum en Theonem. Ioan. Sacroboſco ſeyt in zijn Computus Eccleſiaſticus, Dit is oock aen te mercken, dat de dagen van de Weecke, nae dat verſcheyden ſchrijven, oock verſcheyden naemen hebben. Want de Heydenſche Philoſophen naemden yder dagh van de Weecke, nae die Planeete, dieder heerſchte, in de eerſte uyre van dieſelven dagh, want zy ſeyden, dat de Planeeten achtereenvolgende heerſchten, door de uyren des daeghs. En alhoewel een yder dagh van de Weecke, en een yder ure, zijn beſonder eygen teycken heeft, verſcheyden van d’andere dagen, ſoo vertoonen wy doch alleen de twaelf uren van den dagh en ſoo veele van den nacht, ſonder acht te nemen op de beſondere dagen of haer vervolgh in den circkel van de Weecke: ſulx dat ick tot bewijs ſal ſtellen ’t begin van de eerſte uyre van den dagh met de Sonne, als die geene die de uren onderſcheyt, en een maete van de tijd is. En dit ſal genoegh zijn tot verklaeringe van de teyckens, ſoo voor de eerſte uyre, die van ons beſchreven is, als mede voor de volgende uren.
Hora Seconda. Tweede uyre.
OOck een jongh Maeghdeken met opgeſlagen vleugels, als oft wilde vliegen, hebbende de hoofdhayren, van dien aert en verwe als het eerſte, doch van vooren ſullen die niet ſoo blond zijn, ’t kleed ſal kort en gout-geel zijn, maer met eenige Wolxkens en Nevelen omtrocken, om dat de Sonne in deſe ure de dampen des aerdrijx tot haer treckt, min of meer, nae de vochtigheyt van den verleden tijd. En hier op ſpeelen Lucanus, Silius Italicus, Claudianus, en Statius op deſer wijſe:
Ter tijd de paerden uyter Zee,
De vier’ge koetſe maeckten ree,
En blaeckten op der bergen top,
Als Titan toogh de dampen op:
Het duyſter door het licht verdween,
Tot dat de klaere dagh verscheen. &c.
Het houd met ſchoone aerdigheyt het teycken van Venus, en mette ſlincker een boſſel van Helitropia of Cicorey mette bloemen, die door een oude Wet den ommeloop kennen, die de Sonne doet. En om dat in de eerſte uyre, de verklaeringe van de vleugels en de hoofdhayren gedaen is, ſoude het overtolligh zijn, ’t ſelve wederom te herhaelen, en ’t kan ’t ſelve oock dienen voor de volgende uren.
Hora Terza. Derde uyre.
OOck een Maeghdeken met de hoofdhayren, als geſeyt is, maer die van vooren tuſſchen het blond en ſwart zijn. Weſende gevleugelt als de andere, met een bevallige maniere om te vliegen, met korte en lichte kleederen van weerſchijn, te weten, twee deelen wit en een deel root: Want hoe de Son hooger uyt het Ooſten rijſt, hoe het licht te grooter wort, en van deſe ure verſtaet het Ovidius, als hy ſeyt:
In ’t kriecken van den dagh, plagh d’Hemel paers te ſchijnen,
Maer door der Sonnen glans, ſoo moet al ’t root verdwijnen.
Het houd, mette rechter hand, ſeer aerdigh, het teycken van Mercurius, en met de ſlincker een Sonne-wijſer, waer van de ſchaduwe de derde ure aenwijſt. De vinder hier van is Anaximenes Mileſius, diſcipel van Thales, waer van Gellius dit uyt Plautus verhaelt:
God geef dat hy vol rampen leeft,
Die d’uren eerſt gevonden heeft:
En die dees Wijſer heeft geſmeet,
Die my den dagh by ſtucken meet.
