Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/615

Deze pagina is proefgelezen
593
Wellust des Vleeſches, Geylheyt.Libidine.

dat, qui cito dat, dat is, hy geeft tweemael, die haeſtigh geeft.
Hy langht den goude keten, tot een bewijs van een geſchenck te doen: om uyt te drucken, dat de Weldaed, alle die geene kluyſtert en bind, die van haer Weldaed hebben genooten, nae P. Mimi ſeggen: Beneficium dignis ubi das, omnes obligas, dat is, als ghy weldaed doet aen die ’t waerdigh is, ſoo verplicht ghy een yder.
De Adelaer op de maniere als geſeyt is, gedragen wy ons nae ’t geene Pierius Valerianus in zijn xix boeck verhaelt, alwaer hy ſeyt, dat als de Egyptenaers een goedertieren, weldaedigh en mild Man wilden uytdrucken, ſoo maelden zy eenen Adelaer af, van wiens roof allerley ſlagh van Vogelen, die hy ſelf gevangen hadde, ſich quamen aeſen.

Volutta. Welluſt die haeſt vergaet.

EEn ſchoone en dertele Vrouwe, houdende in de hand een kloot met twee vleugels, wandelende door een wegh vol bloemen en Rooſen, hebbende ter ſijden een heuvel of ſteylen bergh.
Ick weet niet of ick te rechte, met een woord, in onſe taele kan uytdrucken of uytſpreecken, al ’t geene dat de Latijnen willen ſeggen met het woord Voluptas of Welluſt, ’t welck een geneughte is van een korte tijd, die haeſtigh voorby gaet, en die te recht in onſe ſprake mocht ſnel-luſt geheeten worden. En daerom wortſe ſchoon en dertel geſchildert, met een kloot met vleugels, die daer vlieght en keert: en alſoo krijght zy door eene naeme twee beteyckeniſſen, beyde van eene werckinge, die mette gevleugelde kloote over een komen.
Dit ſelve bediet mede de wegh, die vol bloemen leyt, als oock de ſteylte, die ter ſijden is.

Libidine. Welluſt des vleeſches, Geylheyt.

EEn ſchoone Vrouwe, blanck van aengeſicht, met grove en ſwarte hayren, die om hoogh zijn gekrult, en dick van locken, met vette flonckrige oogen, die dertel drijven: vertoonende deſe teyckenen de overtolligheyt van ’t bloed, ’t welck in een goede welſtand weſende, oorſaeke is van geylheyt: en de verheven neuſe is oock een teycken van ’t ſelve, nae de gelijcknis van een kromme ſnuyte van een dier, dat ſeer totte Welluſt is genegen; gelijck Ariſtoteles verhaelt. Op ’t hoofd ſal zy een krans hebben van klimop, weſende dertelijck gekleet, hebbende over de ſchouderen een vel van een Pardel dier, en ter ſijden op der aerde ſal een Panther-dier ſtaen, ſulx dat de Vrouwe haer ſlincker hand, op ’s diers hoofd ſal leggen.
De klimop heeft in ’t Griex haeren naeme van Ciſſo, en Ciſſa bediet eene die tot geylheyt is genegen. Euſtachius ſeyt, dat Bacchus den klimop was gegeven, tot een teycken van geylheyt, die door den Wijn wierde veroorſaeckt.
Het vel van den Pardel, datſe over de ſchouderen heeft, op de maniere als een band, bediet, gelijck Landinus ſeyt, Geylheyt, alſoo dit Dier ſeer totte Welluſt is genegen, ſich niet alleene met Dieren van zijne aert, maer oock, gelijk Plinius ſeyt, met den Leeuw vermengende. En gelijck het vel van het Pardel gepleckt is, alſoo is oock ’t gemoed van een welluſtigh Menſch beſmet met ſnoode gedachten en begeerten, die een yder verboden zijn. En dit is oock dit Dier eygen, dat wanneer het gaet weyden, ſoo verſchuylt het ſich ſoo veel het kan, om niet geſien te werden, en al weydende ſuyght het zijn eygen bloed: En dit is oock den Welluſtigen eygen, om dat dieſelve, boven alle andere dingen, zijne begeerte bedecktlijck ſoeckt uyt te voeren, ſulx dat het niemand gewaer wort, uytſtortende, om zijn luſt te verſadigen, zijn eygen bloed, waer door hy zijn kracht komt te verlieſen.
Tot verklaeringe van ’t Panther-dier, ſeyt oock dieſelve Landinus, dat veele alleen een onderſcheyt in de verwen van ’t Pardel maken, en om dat de Panther witter is, willen zy dat de Panther ’t Wijfken van de Pardel is: en gelijckmen dit gelooft waer te zijn, ſoo kanmen oock lichtlijck verſtaen dat de Welluſt met meerder kracht by de Vrouwen als by de Mannen heerſcht, gelijckmen oock in yder aert van Dieren kan ſpeuren. Plinius ſeght, om dat het Panther-dier ſoo ſchoon is, ſoo verlangen daer veele Dieren nae, maer zy vreeſen deſſelven wreedheyt, die in ’t hoofd geſien wort, waer over zy het hoofd

F f f fver-