Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/618

Deze pagina is proefgelezen
596
Welſpreeckentheyt.Eloquenza.

plaetſen, verſtroyt leggen, tot ſich treckt. ’t Welck bediet, dat de overeenſtemminge van de Welſpreeckentheyt, de harde, onwetende en botte Menſchen tot ſich treckt, ’t zy oock waer dieſelve ſouden mogen weſen, dieſelve vereenigende, ſulx datſe Burgerlijck en eendrachtigh onder malkanderen leven.

Forza sottoposta al’ Eloquenza. Kracht door de Welſprekentheyt t’ondergebracht.

EEn oude Vrouwe ſeer ſtaetigh gekleet, hebbende den Slangen-ſtaf van Mercurius in de rechter hand, en een Leeuwe onder haere voeten. Waer door wort te verſtaen gegeven, dat het geweld, door de Welſprekentheyt, is t’ondergebracht.

Eloquenza. VVelſprekentheyt.

EEn ſchoon Maeghdeken, met bloote armen, en de borſt gewaepent, hebbende eenen Helm op ’t hoofd, met een goude kroone, zy heeft een Rapier op haere ſijde, in de rechter een Geeſſel, en in de ſlincker een Blixem, zijnde in ’t purper gekleet.
Zy wort een ſchoon en gewapent Maegdeken afgemaelt, om dat de Welſpreeckentheyt geen ander wit noch ooghmerck heeft, als om andere te overreeden, en alſo zy dat niet kan doen ſonder aen te locken en te bewegen, ſoo is ’t noodigh datſe ſeer ſchoon zy van opſicht: weſende dit het cieraet en de ſchoonheyt van de reedenen, datſe moeten overvloeyen, om daer door andere te overreeden. Hierom maelden oock de Egyptenaers Mercurium, als eenen Iongelingh af, die ſchoon en bevalligh was, ſonder baert. Want de manieren van dit Ouder, zijn de maniere van de Welſprekentheyt gelijck, als die daer is bevalligh, vrypoſtigh, moedigh, dertel en onverſaeght.
De lieflijckheyt van de woorden, wort door de naeckte armen uytgedruckt, alſoo die onder de gewaepende borſt heerkomen, om dat de Welſprekentheit, ſonder gronden der vaſter geleertheyt en der krachtiger reedenen, ongewapent en krachteloos is, om tot haer einde en wit te komen. Daerom ſeghtmen, dat de geleertheyt, Moeder is van de Welſpreeckentheyt en overreedinge. Maer vermits de reeden van de geleertheyt, om haere ſwaerigheyt, qualijck wil verſtaen en gehoort zijn, daerom wortſe, door de reedenen geciert, om datmen die te beter ſoude verſtaen, jae baeren oock dickwijls krachten van overreedinge, en komen alſoo tot het begrijp, om in een ruw gemoed beter te wercken. En daerom ſietmen, dat om ſware en twijfelachtige reedenen te verlichten, en ’t gemoed totte beweginge van de tochten en neygingen aen te prickelen, of om ’t ſelve in de toom te houden en te breydelen, van nooden zijn veele cierlijcke en konſtige omwegen, van den Reedenaer, waer onder hy zijn konſt weet te verbergen, om alſoo den ſtouten te bewegen en aen te ſtoocken, of om de ſlaeprige gemoederen, van de traege en luye Menſchen, op te wecken: de ſlechte, door den geeſſel en door een gemeene en ſlechte maniere van ſpreecken, of door het rapier van middelbare en meerdere begrijplijcke vercierſelen, of ten laeſten, door den donder en blixem van hooge en dringende reedenen, die kracht hebben, om yder te verſchricken en vreeſe aen te jaegen.
Het purpere kleed mette goude kroone op ’t hoofd, is een klaer teecken, dat deſe

ree-