en over al doet men haer eere uyt vreeſe, niet datmen haer dieſelve doet uyt goeder herten, want men draeght tot dieſelve geen Liefde: Maer God moetmen vreeſen, doch met liefde, want wy moeten God nae het voornaemſte gebod lief hebben, met een brandende Liefde boven alle dingen. Waer over de ſuperſtitieuſe menſchen, God niet beminnen, maer vreeſen, alhoewelſe door die vreeſe vaſ[t]en, en in de gebeden beſigh zijn, met andere Godſdienſtige wercken: doch daerom zijnſe niet vierigh in de Religie, alhoewel zy ’t van buyten ſchijnen, maer zijn veel eer uytgedooft en dood, weſende berooft van de brandende liefde tot God, tegens diewelcke zy dickwils kerckroof begaen, gebruyckende de heylige en welgeſeyde dingen in een Godloos en vervloeckt misbruyck, paſſende die op hunne bygeloovige inbeeldingen, om te vlieden ’t geene zy vreeſen, en om te verkrijgen ’t geene zy hopen, tot voordeel en gemack van dit ſterflijck leven. Waer over Tiraquellus met groote reden ſeyt, datſe de Hipocriſie of Geveynſtheyt gelijck is: en Budæus beweert, datſe oock voor Ketterye wort gehouden. Plutarchus ſeyt in ſijn verhael vande ſuperſtitie, dat het nootwendigh volght, dat de Bygeloovige den Goden haet en vreeſt &c. ’t is oock geen wonder, dat hy dien vreeſt, aenbid en eert, en by haere templen ſit. Want wy ſien oock datmen den Tyrannen eert en groet, en dat dieſelve goude eerbeelden werden opgerecht, en dat van die, die hun heimlijck haeten en vervloecken. En hy bewijst in ’t ſelve verhael, dat de Bygeloovige zijn de Godlooſte van alle, en dat de Bygeloovigheyt is d’oorſprong van alle godlooſheyt: ſulx datſe anders niet brandende konnen zijn, van yver en van Godsdienſt, alhoewelſe vertoonen datſe zijn ontſteken in den dienſt deſſelven, zijnde nochtans de Bygeloovigheydt afgeſcheyden van den Godsdienſt, gelijck Auguſtinus dat ſelve in ’t iv boeck van ſijne ſtad Godes en in ’t vi boeck in ’t lange vertoont. Want de Religie onderhout den waeren Godsdienſt, maer de Bygeloovigheyt de valſche: gelijck Lactantius verhaelt.
Wy hebben oock onder dieſelve ſlincker arm daer in zy de ontſteecken keerſſe hout, een Haeſe gemaeckt, om dat de ſchijnbaere yver der Religie, van de ſuperſtitieuſe gemenght is mette ſchandelijcke vreeſe, die hy in ſijnen boeſem verborgen hout, waer van de Haeſe een beeldſel is, ſtaende aen de ſlincker ſyde by ’t hart, om dat de ſuperſtitieuse menſchen, ’t herte klopt, gelijck de vertſaegde Haeſen. Cornificius de Poeet plagh de bloode ſoldaten, gehelmde Haeſen te noemen. En Suidas verhaelt, dat de Calabreſen van Reggio waeren als bloode Haeſen. Boven dat zijn oock de vertſaeghde luyden ſuperſtitieux, want als zy eenen Haes over den wegh ſien loopen, ſoo houden zy ’t ſelve voor een quaed en ongeluckig voorteecken.
Zy hout in de rechter hand een circkel met Sterren en Planeten, alwaer zy met beſchroomtheit en vreeſe op ſiet. Lucretius ſeyt, dat de Superſtitie is een overtollige en ydele vreeſe van dingen die boven ons zijn, als van Hemelſche en Godlijcke, gelijck Servius verhaelt. Want dit is haer eygen, datſe vreeſe voor de Hemelsteyckenen hebben, doende een ſaecke liever op Woenſdagh en Donderdagh, als op Vrydagh en Saterdagh, ſtellende d’eene dagh boven d’ander, en met een verkeerde ordre ſoo ſchrijven zy dien dagh de Planeet toe, dieder loopt. Welcke doolinge heergekomen is door de Aſtrologie of Sterreraedinge, en hier van ſpruyt de Superſtitie, gelijck C. Rhodoginus ſeyt: Dat deſe vertſaeghde Bygeloovige, de ydele Superſtitie doch laeten vaeren, en de ydele vreeſe der Sterren en Planeten: want zy konnen noch goed noch quaed doen, maer ſullen liever geloove geven aen den Vaeder der Waerheyd, als aen de Aſtrologen, diewelcke kinderen des leugens zijn; waer over Ieremias haer vermaent in ’t x cap. En wilt niet leeren nae de wijſe der Heydenen, en niet vreeſen voor de teyckenen des Hemels &c. en laeger ſeyt hy, want zy konnen noch helpen noch ſchaeden. en dieshalven ſeyt S. Gregorius, de Menſch is niet om der Sterren wille, maer de Sterren zijn om des Menſchen wille gemaeckt.
Equita. Billijckheyt. nae de Medaglie van Gordianus.
EEn Vrouwe in ’t wit gekleet, die in de rechter hand een weeghſchaele hout, en in de ſlincker een overvloets horen.
In ’t wit wortſe geschildert, om datſe door
