Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/87

Deze pagina is proefgelezen
65
65
Bloodigheyt.Vilta.

neergeſlaegen, met een Mol voor haere voeten.
Blindheyt word genomen voor de berovinge van het licht der oogen, en door gelijckniſſe ſoo wort het verſtaen, voor de Blindheyt des Verſtands: Daerom wort het ons van de Egyptenaers, door een Mol vertoont, gelijck Orus Apollo ſeyt. Het ander door het neerhangende hoofd, dat totte aerdſche en ſnel verganghlijcke bloemen gebogen is, ’t welck de Wereltſche dertelheden zijn, die ons gemoed aenlocken, en ſonder eenige nuttigheden, beſigh houden: want hoe veele goederen ons de bedrieghlijcke Werelt belooft, ſoo is dat maer een weynigh aerde, die niet alleen onder de valſche hope van een korte Welluſt is bedeckt, maer die ons oock brenght in groot gevaer van ons gantſche leven. Lucretius ſinght:

In wat Blindheyt en gevaer,
Swerft de Menſche jaer op jaer.

Ovidius ſinght mede:

O wat heeft het blind verſtand,
Duyſtre nachten aen haer hand.

Vilta. Bloodigheyt.

EEn Vrouwe die ſlecht gekleet, en in een ſlickrige plaetſe op der aerde leyt, houdende in d’eene hand een Weehop, ſtaende als of zy haer’ oogen van der aerde niet dorſt opheffen, ter ſyden ſtaet een konijn.
Die Man wort bloode geheeten, die ſich minder hout als hy vermagh, en die niet derf beſtaen, ’t geene hy met lof en eeren kan uytvoeren, ſonder dat hy van die meeninge is af te brengen, en dat door ’t kleyn vertrouwen dat hy heeft, dat het met de dapperheyt ſoude beſtaen. En daerom is de bloodigheyt by een Vrouwe vertoont, die ter aerden leyt en qualijck gekleet is, want de Vrouwen beſwijckt den moed gemeenlijck eerder als den Mannen, om iet treflijx uyt te voeren.
Het gescheurde kleed bediet, dat in een blood Mensch geen gedachten zijn, om het lichaem op te proncken, als twijflende, of zy haere ſtaetigheyt en kleedinge in een ſtaet ſullen konnen onderhouden, dieder toe vereyſcht wort; of om dat het gemeene ſpreuckjen ſeyt,

Den ſtouten ’t luck brenght ſchatten an,
Den blooden ſtootſe verr’ daer van.

En om dat de Man geen ſtoutigheyt heeft van wegen ſijne blodigheyt, om iets treflijx uyt te rechten, ſoo leyt deſe Vrouw in ſlijck en dreck, met een vuyl en ſlordigh leven, ſonder datſe immermeer in ’t licht komt, of tot kenniſſe van Menſchen, die haer met noodtdruftige dingen mochten te hulpe komen.
De Weehoppe, wort van veele Schrijvers voor een ſeer ſnoode en vuyle vogel gehouden, ſich met dreck en andere vuyligheyt voedende, als hebbende geen hert, om ſijn koſt met eenige moeyte te gaen ſoecken. Dat zy de oogen nederſlaet, bediet haer kleyne hert en moed, gelijckmen daer van de werckingen ſien kan. Het konijn is uyter natuere ſeer vuyl, gelijck veelen ſeer klaerlijck bekent is, die de natuere van deſe dieren hebben beſchreven.

Sceleratezza. Boeverye, Ondeughd, Schelmerye.

EEn miſmaeckt dwerghjen, ſcheel en bruynachtigh, met root hayr, hebbende een ſevenhoofdige Hidra of Slange omarmt.
De miſmaecktheyt des lichaems word genomen voor een gebreck der natuere. Want gelijck een Menſch die bequaem is goed te doen, ſich nochtans ten quaede neyght, ſoo word dat quaed een boosheyd genaemt: Want dat ſelve quaed hangt aen den wille, door dien hy ’t quaed verkieſt door een ingewortelde aenwenſt. Alſo wort dat een gebreck genoemt, ’t geene niet is in een lichaem nae ſijne proportie of maete, daerom wort de gedaente gemaelt, als hebbende gebreck aen de Natuere: van gelijcken doet men in ’t tegendeel in een ſchoon lichaem, als de Deughd wort uytgedruckt. Want gelijck de Philoſophen ſeggen, ſoo is de proportie of gelijckmaetigheyt van de ſchoone trecken des lichaems een uytbeeldsel van een ſchoon werckend gemoed: En gelijck het laecken ſich paſt om den rugge, alſoo moeten oock de trecken en hoedaenigheden des lichaems paſſen mette volmaecktheyt der ziele: Waer over Socrates oock van gevoelen was, dat de hoedaenigheyt des lichaems en der ziele, een gelijcke overeenkominge hebben.
Scheel, lelijck, en van root hayr wort het

Ivertoont.