127
spoedig bereikt, als deze van de oude orde van zaken tot de nieuwe in het begin van de eeuw. Toen de menschen ontdekten welk geluk hun te beurt gevallen was, en dat de wijzigingen die zij hadden verkregen niet enkel een gedeeltelijke verbetering van hun toestand was, maar begrepen dat hun geslacht een hoogeren trap van beschaving had bereikt met een onafzienbare toekomst vol nieuwe aanwinsten, werden hunne zielen overstelpt met een vloed van aandoeningen, waarvan de middeleeuwsche renaissance maar een flauwe afschaduwing genoemd kan worden. Er ontstond een tijdvak van uitvindingen in industrie, wetenschappelijke ontdekkingen..."
—"Van literatuur gesproken," zeide ik, "hoe worden de boeken tegenwoordig uitgegeven? Doet de natie dat ook?"
—"Zeker."
—"Maar hoe gebeurt dat? Geeft de regeering alles uit wat zij krijgt of houdt zij een soort van censuur, door alleen datgene te laten drukken wat zij goed vindt?"
—"Noch het een, noch het ander. De drukkerij oefent geen controle. Zij is verplicht alles te publiceeren wat haar wordt aangeboden, maar alleen als de schrijver zelf de kosten voor den eersten druk betaalt. Hij moet het recht om gehoord te worden betalen en als hij iets bijzonders te zeggen heeft zal hij dat gaarne doen. Natuurlijk, als de inkomens verschillend waren, zooals in oude tijden, dan zou deze regel alleen rijken in staat stellen om te schrijven, maar nu ieders vermogen hetzelfde is, werkt deze regel enkel als maatstaf van de krachten des auteurs. De kosten van het uitgeven van een gewoon boek kan gespaard worden op éen jaars krediet, door zuinigheid en eenige opofferingen. Het boek, als het verschijnt; wordt te koop geboden door de natie."
