36
zou verschaffen, zonder fout. Den volgenden morgen zou ik bepaald wakker worden met het gevoel van een oud burger van den nieuwen staat.
—"Alvorens ik dat krijg," antwoordde ik, "moet ik eerst wat meer weten van het Boston waarin ik nu ben teruggekeerd. U verteldet mij toen wij op het plat waren, dat ofschoon maar een eeuw voorbijgegaan was sedert ik in slaap gevallen ben, er meer merkwaardige veranderingen in den toestand van het menschdom waren voorgevallen dan in menig voorafgaand duizendtal jaren. Met de stad vóór mij kon ik dat zeer goed gelooven, maar ik ben zeer begeerig te weten waarin sommige van de veranderingen hebben bestaan. Om ergens een begin te maken, want het onderwerp is zoo groot, welke oplossing hebt gij wel gevonden voor het arbeiders-vraagstuk? Het was een onverstaanbaar raadsel in de negentiende eeuw, toen ik verdween was de maatschappij den ondergang nabij, omdat men het antwoord maar niet kon vinden. Het is wel de moeite waard om honderd jaar te slapen om te weten te komen wat het juiste antwoord was, indien gij het ten minste al gevonden hebt."
—"Nu er tegenwoordig geen arbeiders-vraagstuk bestaat," antwoordde Dr. Leete, "en er geen mogelijkheid is om er weer een te krijgen, geloof ik dat wij kunnen zeggen het opgelost te hebben. De maatschappij zou inderdaad ten volle verdiend hebben ondergegaan te zijn, als zij in gebreke was gebleven zulk een gemakkelijk raadsel te ontdekken. Om de waarheid te zeggen, had de maatschappij niet eens noodig het raadsel te raden. Men kan zeggen dat het vanzelf opgelost is.
"De oplossing kwam als de slotsom van een proces van eene maatschappelijke evolutie, die niet anders had kun-
