45
stelsel, dat in een groote onderneming het werk doet van het oog des meesters in eene kleine zaak, betere uitkomsten oplevert. Zoo geschiedde het, dank zij de groote kapitaal-ophoopingen zelve, toen het voorgesteld werd dat het volk hunne werkzaamheden zou overnemen, dat het plan niets bevatte dat onuitvoerbaar scheen zelfs voor de bloòhartigsten. Zeker was het een stap verder dan men tot dusver gegaan was, een breedere generalisatie, maar het feit zelf, dat het volk de eenige ondernemer zou wezen, zou spoedig, naar men zag, vele moeilijkheden doen verdwijnen, waarmede de gedeeltelijke monopolies nog te kampen hadden gehad."
HOOFDSTUK VI.
Dr. Leete zweeg, en ik trachtte in stilte eenig algemeen denkbeeld te krijgen van de wijzigingen in de inrichting van de maatschappij, die opgesloten lagen in de onzettende omwenteling die hij had aangeduid.
Eindelijk zeide ik: "het idee van een dergelijke uitbreiding van de bemoeiingen van het gouvernement, is op zijn minst nogal overweldigend."
—"Uitbreiding!" herhaalde hij, "welke uitbreiding?"
—"In mijn tijd," antwoordde ik, "vond men dat de eigenlijke werkkring van de regeering, strikt genomen, bepaald moest zijn tot het bewaren van de orde en het verdedigen van het land tegen vijanden, dat wil zeggen, tot de instellingen van politie en van leger."
