Pagina:J. David, Het Charter van Cortenberg 1312 (1842).pdf/5

Deze pagina is proefgelezen

ochte van gheuangnesse, en die bede sal men also weselec[1] nemen, dat niemen van onsen lieden daer mede ghequetst no verlaeden en sij.

II. — Vort selen wij houden en setten al onse lant te wette[2] en te vonnesse, en onsen lieden, riken en armen, wet en vonnesse doen ghelijc dat de brieuen spreken diere[3] op ghemaect siin, en in manieren[4] dat men de selve brieue vanden vonnessen met goeden ripen rade versien sal, ochte enech point daer in es dat te beterne es, ochte te suaer[5] in eneghen dinghen onsen lieden en onsen lande, dat men dat altoes beteren en verlichten[6] sal metten rade der goeder liede van onsen lande, en metten ghenen die men daer toe kiezen ende ordeneren sal, ghelijc dat hier naer bescreuen es.

III. — Vort selen wij, onse hoyr, en onse nacomelinghe alle onse vrie staden houden in haerre vriheiden en rechte die si harebracht[7] hebben, en houden en handelen de goede liede vanden staden [8] na drecht van elker stat van allen dinghen [9], en daerbouen[10] niet werken no laeten werken in engheerre manieren.

IV. — Vort selen wij en onse nacomelinghe bi ghemeinen rade van

    alle willekeurige belastingen, moesten echter den Vorst ter hulp komen in buitengewoone omstandigheden, gemeenlyk ten getalle van zes: 1° ridderschap aen den oudsten zoon; 2° uithuwen van dochters; 3° gevangenis van den vorst; 4º reis over zee; 5º aenkoop van erfgrond; 6° tocht naer den keizer. In deze gevallen waren de onderdanen verpligt donativen te geven, en zulks was zeker billyk.

  1. weselec, wyselyk.
  2. te welle, enz. De hertog wilt zeggen dat de willekeur voortaen geen plaets meer zal hebben; maer dat het land en diens inwoonders zullen bestierd worden volgens bestaende of in te voeren wetten, en dat niemand zal gestraft worden dan naer geregtelyk vonnis.
  3. diere, die er.
  4. in manieren, enz, zoodanig nogtans dat de bestaende verordeningen zullen herzien, en, waer 't noodig is, verbeterd worden.
  5. suaer, zwaer.
  6. verlichten, verzachten, minder zwaer maken.
  7. harebracht, die zy van ouds her meê gebragt hebben.
  8. staden, steden.
  9. van allen dinghen, wegens, omtrent, aengaende alle dingen.
  10. daerbouen, boven of buiten 't regt niet handelen, of laten handelen.