Pagina:KapitaalEnArbeidinNederlandDeel1HRH2ndEd.djvu/164

Deze pagina is niet proefgelezen

160

Jaarl. gestegen
in de jaren

Alg. invoer in
K.G.

Alg. uitvoer in
K.G.

Totaal K.G.
'72–'76 6.793.000.000 3.269.000.000 10.062.000.000
'82–'86 11.601 000.000 5.817.000.000 17.418.000.000
'92–'96 17.601.000.000 10 511.000.000 28.187.000.000
'98–'99 25.269.945.943 16.869.900.595 42.139.846.538

De handels-beweging is dus in de laatste vijf-entwintig jaar verviervoudigd. De waarde van den inen uitvoer bedroeg voor de perioden '72–76, '82–'86, '92–96 en voor het jaar 1899 respectievelijk gemiddeld 1.197, 1.900, 2.623 en 3.498 millioen gulden. Nederland bereikte, met betrekking tot het algemeen handelscijfer, de derde plaats van het Burovasteland, met betrekking tot den in- en uitvoer per hoofd der bevolking, den eersten. Het metamorfoseerde zich binnen weinige jaren, door een komplex van voor den handel gunstigen, voor den landbouw ongunstige omstandigheden, van een voornamelijk agrarisch tot een in de eerste plaats handels-land.

Handels-beweging en handels-kapitaal concentreerden zich vooral in de beide koopsteden Amsterdam en Rotterdam, waarvan de eerste hoofdzakelijk den handel in Ned. en koloniale produkten, de tweede den transito-handel vertegenwoordigt, Daarbij kwamen als Rijnhavens op Dordrecht, Nijmegen, Tiel, Arnhem en Gorinchem; als zeehavens Vlissingen en Harlingen; als centrum van graan- en binnenhandel Groningen.

Van al deze steden is, zooals de Deli-Mij. het type van wèlgeslaagd koloniaal kapitalisme, Rotterdam de modelstad van modern handels-kapitalisme. Ook Amsterdam, waar zich de meeste vaste stoomvaartlijnen vestigden