157
Zij zelve echter poogt iets dergelijks te verrichten. Om den schijn te wekken als ware de heerschende productiewijze in overeenstemming met de heerschende toeëigeningswijze, laat zij in haar economische uiteenzettingen de eigenaardige en kenmerkende eigenschappen der moderne productiewijze buiten beschouwing en stelt haar zoo voor als ware zij eenvoudige warenproductie: men leze slechts de gangbare geschriften der vulgair-economen: daar worden thans nog de waren geruild als bij de barbaren, daar treden jagers en visschers, die vrij over woud en zee beschikken, als loonarbeiders op, pijl en boog, boot en net als kapitaal.[1]
Deze soort economen heeft Marx in zijn "Kapital" voldoende aan de kaak gesteld,
Maar zijn werk heeft nog meer gedaan dan enkel de vulgair-economie in heel haar platheid en onwaarheid te onthullen.
Men noemt Marx gaarne, aan Goethe's Mefistofeles denkende, den geest die steeds ontkende, die slechts door kritiek kon ontbinden, maar niet positief kon werken.
Intusschen moge reeds de in dit boek vervatte schets der uiteenzetting van het productieproces van het kapitaal, die Marx ons gegeven heeft, toonen, dat hij feitelijk een nieuw economisch en historisch stelsel geschapen heeft. De kritiek zijner voorgangers vormt slechts de motiveering van zijn stelsel,
Men kan het oude niet te boven komen, zonder zelf een hooger standpunt te hebben bereikt: men kan niet kritiseeren, zonder een hooger weten te hebben verworven; men kan geen wetenschappelijk
- ↑ De illusies die deze heeren zoeken te wekken, worden te niet gedaan in de koloniën, d.w.z. in koloniën met maagdelijken bodem, die door landverhuizers gekoloniseerd worden. Wij vinden daar volkomen vrijheid van het arbeidscontract, den arbeider eigenaar van zijn producten, dus van zijn arbeidsopbrengst: wij vinden er over het algemeen de toestanden die onze economen voorstellen als die van de kapitalistische productiewijze: maar zonderlingerwijze houdt bij die toestanden het kapitaal op kapitaal te zijn!
In zulke koloniën is nog onbezet land in overvloed voorhanden en voor ieder toegankelijk. leder arbeider kan daar in den regel zelfstandig produceeren, hij is niet gedwongen zijn arbeidskracht te verkoopen. Dientengevolge geeft ieder er de voorkeur aan voor zichzelven te arbeiden, inplaats van voor anderen. Daarmee houden geld, levensmiddelen, machines en andere productiemiddelen op kapitaal te zijn. Zij brengen geen meerwaarde meer voort.
Dezelfde economen die in de kapitalistische landen met zooveel pathos de heiligheid van den eigendom en de vrijheid van het arbeidscontract kunnen uitroepen, eischen derhalve in jonge koloniën, opdat het kapitaal daar kunne gedijen, dat de arbeiders van den grond-eigendom worden uitgesloten en hun toevoer bevorderd worde van staatswege of op kosten van de vroeger aangekomen arbeiders zelven, m.a.w. dat de arbeider gewelddadig van de voortbrengings- en levensmiddelen gescheiden worde en kunstmatig een overtollige arbeidersbevolking gekweekt worde, die feitelijk niet vrij is, doch gedwongen haar arbeidskracht te verkoopen. En waar een gedweeë arbeidersklasse—in het bizonder van een achterlijk ras—voorhanden is, waarmee men zoo kan omspringen, kondigt men den onverbloemden dwangarbeid, de slavernij af.
Hetzelfde belang, dat de pluimstrijkers van het kapitaal, de staathuishoudkundigen, in het moederland ertoe brengt om de kapitalistische productiewijze theoretisch voor haar tegendeel te verklaren, datzelfde belang drijft hen hier (in de koloniën) to make a clean breast of it (ronduit te spreken) en de tegenstelling tusschen beide productiewijzen luide te verkondigen.
