den tijger zouden vergezellen en den mensen voor de aankomst van dit roofdier waarschuwen, is onjuist en berust slechts op eene verkeerde opvatting van de werkelijkheid. De mensch kan de verschillende gemoedstoestanden des vogels duidelijk uit diens geluid vernemen, en dus zich wachten voor een gevaar, dat hem door zoodanig geluid wordt aangekondigd; doch hieruit volgt nog geenszins, dat de Haan, van de belangrijkheid zijner aankondiging bewust, deze bepaaldelijk ten nutte van den mensch zou doen hooren. Dat echter in Indië, zoowel als in de Oost-Indische eilanden, deze Hanen zich zeer digt bij den tijger of den luipaard wagen, is herhaaldelijk door jagers gezien; doch dat hij, bij het ontmoeten van zulke gevaarlijke gasten, een luid gekakel aanheft, behoeft toch waarlijk niet als iets bijzonders te worden aangemerkt; veeleer zou men dit verbazend kunnen noemen, dat een vogel, die zoo gebrekkig vliegt, den grootsten vijand aller dieren in de wildernis durft naderen.
De tweede wilde Hoendersoort, uit dezelfde oorden afkomstig, is de Gallus furcatus. Deze wordt nimmer tam, en zijne kleuren komen onder tamme Hoenders nimmer regelmatig of duidelijk voor. Hij heeft namelijk de onderdeelen geheel glimmend blaauwzwart, nek en lange stuitveêren donker purper met groenen metaalglans, de schouders goudgeel en den kam zeer hoog, afgerond en, even als de enkele, zeer verlengde keellel, met eene groote verscheidenheid van in elkander vloeijende kleuren versierd (rood en blaauw-purper, blaauw en geel, welke laatste kleuren weder het effect van groen vertoonen). Deze soort houdt zich gewoonlijk ook op een met laag hout begroeiden bodem op, doch bezoekt, meer dan de vorige soort, open velden en zandvlakten. Eene derde soort, uit Achter-Indië, is G. Sonneratii, met een geel en purper vederkleed. Deze Haan heeft nek en stuitveêren zeer verlengd, hard en glanzig, als stukjes geknipt stroo. Hij wordt zelden in gevangenschap aangetroffen; doch wij vinden onder onze tamme Hoenders rassen, welker kleurverdeeling nagenoeg met die van G. Sonneratii overeenstemt, en hoogstwaarschijnlijk heeft ook deze soort haar aandeel in het voortbrengen onzer tamme Hoenders; althans zijn hare kleuren, ofschoon gewijzigd, in de Dorking, Zilverbonte en Zilverpels en in nog andere vreemde rassen vertegenwoordigd. Gallus Lafayetti, mede uit Indië, heeft de bovendeelen geheel oranjebruin en wordt door vele ornithologen voor eene variëteit van de gewone wilde soort gehouden.
De Boschhaan is in zijn natuurstaat door vijf à zeven Hennen vergezeld,
