Pagina:La Rochefoucauld - Œuvres, Hachette, t1, 1868.djvu/347

schijnbare deugden is het redelijk om iets te zeggen over de valsheid van verachting voor de dood: ik versta daaronder de kracht waar de heidenen prat op gaan die uit zichzelf te putten, zonder de hoop op een beter leven. Er is een verschil tussen het standvastig verdragen van het doodsbesef en minachting hiervoor aan de dag leggen: het eerste is zeer gewoon, maar ik geloof dat het andere nooit echt is. Men heeft nochtans van alles geschreven om ons er zoveel mogelijk van te overtuigen dat de dood geen onheil is, en zowel de zwaksten als de meest heldhaftigen hebben duizenden fameuze voorbeelden gegeven om deze opvatting te bewijzen; toch betwijfel ik of er ooit een weldenkend mens geloof aan heeft gehecht, en de moeite die men zich getroost om er anderen en zichzelf van te overtuigen toont genoegzaam aan dat dit geen makkelijke opgave is. Men kan omtrent veel aspecten van het leven tegenzin voelen, maar het is nooit voldoende reden om de dood te verachten; zelfs degenen die hem vrijwillig verkiezen nemen hem niet lichtvaardig op en zijn even verbijsterd en afwerend als anderen wanneer hij hen op een andere manier treft dan ze hadden gekozen. De verschillen die men tussen een groot aantal dappere mensen merkt in hun moed ontstaan doordat de dood zich anders aan hen vertoont