299
ontwikkeling van de Noord- en Oostkust van Atjeh. Nadat van 1882 tot 1891 de lijn reeds onder beheer der Burgerlijke Openbare Werken was geweest tijdens den vredeswaan in Atjeh, werd op 1 Jan. 1916 het beheer voorgoed door dat Departement overgenomen van dat van Oorlog.
In het begin van den Atjeh-oorlog gelastte de Regeering het aanleggen van een zeehoofd te Oelèë-Lheuë en van een spoorweg van 1.067 M. spoorwijdte vandaar naar Koeta Radja; deze werken kwamen in 1875 en '76 gereed. Deze spoorbaan is dus de oudste op de Buitenbezittingen. In '82 bracht B.O.W. de spoorwijdte terug tot 0,75 M. Van 1885–1897 lag de ceintuurbaan met drie straalbanen om Koeta Radja, als gevolg der „militaire concentratie". (Zie volgend Hst.). In 1897 en '98 werd de lijn voortgebouwd tot Seulimeum; in 1899 begon men op de Noordkust van Sigli uit; in 1906 werd Koeala Langsa bereikt; in 1912 Koeala Simpang, op 30 Jan. 1916 Besitang in Langkat. In 1899 was van Sigli uit ook aan een lijn Westwaarts naar Keudè Breuëh begonnen. Het moeielijke traject over de waterscheiding van Seulimeum tot Keudè Breuëh werd van 1904—1908 gelegd, waardoor de lijnen in GrrootAtjeh en langs de Noordkust werden verbonden.
Haven van Langsa.
Aan de monding (Koeala) der Langsa-rivier werd in 1906 en 1907 een havensteiger gebouwd, omdat men meende te mogen verwachten, dat Langsa eene toekomst zou hebben als Occaanhaven. Deze verwachting is evenwel niet verwezenlijkt. De Langsa-monding is toen als kusthaven ingericht en heeft als zoodanig eene flinke ontwikkeling gekregen. De op 9 K.M. afstand gelegen hoofdplaats Langsa Toenong is het bestuurlijke en economische centrum der afd. Oostkust van Atjeh geworden; de handel bloeit; de plaats wordt steeds grooter.
Bij verschillende besluiten van 1918 werden de gelden toegestaan voor doortrekking der lijn van Koeala Simpang over Besitang naar Pangkalan Soesoe en Telok Taboehan.
De kwestie van de Aroebaaihaven en de aansluiting der Atjehen Delinetten wordt hieronder besproken.
De lijn van Oelèë-Lheuë tot Koeala Simpang is 478 K.M. lang.
