Pagina:Multatuli - Indrukken van den dag - 2.djvu/16

Deze pagina is proefgelezen

54

karakter bestudeerden van Javaan en Maleijer bij Maleijer en Javaan, en bespot ons niet omdat wij het volk zochten in het volk. Het klinkt deftiger den Javaan op te zoeken in prototypen uit de tijden van Porus, — zijne regtspleging te pandektiseren, — en Hugo Grotius lastig te vallen bij een slokkan-proces.

„Maar of dat alles zoo doeltreffend is als de studiën van den heer Stolte, meen ik te mogen betwijfelen.

„Het is verdrietig zijne woorden misduid te zien; ik haast mij daarom hierbij te voegen, dat ik geenszins de baleh-baleh aanneem als eenige, noch zelfs als voornaamste leerschool. Ik heb hoogen eerbied voor de resultaten van studie in het boekvertrek, en waar ik gedwongen werd tot keuze, geloof ik daaraan de voorkeur te moeten geven boven de meer empirische gevolgtrekkingen van den praktikus: — ik stel den navigateur boven den zeeman.

„Maar het kan zamengaan; ook zeelieden zijn noodig op het schip van den Staat.

„Men kan, het een doende, het ander niet nalaten.

„En ik geloof dat de praktische Stolte beter te huis was op het terrein van zijne geleerde tegenstanders, dan zij op het zijne.

„Ik moet kort wezen, omdat ik veel te zeggen heb; — want uitvoerigheid zou mij leiden tot te groote uitvoerigheid.

„Dus slechts een voorbeeld ter adstruktie mijner meening over de noodzakelijkheid dier verbinding van elementen in de volksvertegenwoordiging.

„De vraag van den dag is: vrije arbeid of gedwongen arbeid.

„De theoristen, — ik neem aan dat zij allen eerlijk