waren voorafgegaan. De terreur der Fransche revolutie gelykt niets op ’t Contrat Social van Rousseau.
Wanneer nu echter hervormers die ter-goeder-trouw zyn, een zoo willigen bodem vinden voor nieuwe begrippen, onverschillig of hunne ideën uitvoerbaar blyken of niet, onverschillig of ze voldoen aan de behoefte des oogenbliks, en alleen omdat het Volk voelt: qu’il y a quelque chose dans l’air — met hoeveel te-meer graagte dan zullen opgeworpen twistpunten worden aangenomen, wanneer zy die ze opperen niet ter-goeder-trouw zyn, wanneer ze met meer of min kunst zulke punten van geschil uitvinden, scheppen, op den voorgrond schuiven, met het doel om ’t Volk bezig te houden.
Dit nu, Nederlanders, is by u sedert jaren het geval.
Liever dan my te bepalen tot den kleinen kring onzer belangen, zou ik u voorbeelden aanhalen uit de Wereldhistorie. Maar ik begryp dat ik beter doe my te bepalen tot dingen die u meer van naby raken, en u klaar voor den geest zullen liggen naar ik gis. Één voorbeeld dus uit velen:
Herinnert ge u, Nederlanders, hoe men eenige jaren geleden u heeft bezig-gehouden met indisch-muntstelsel en duitenplaatjes? Ge hebt die plaatjes goedmoedig geslikt. Dáárover zyn wat verhandelingen gehouden, wat brochures geschreven! Dááraan is wat geleerdheid en redenary ten-koste gelegd! Men voedde u met millimeters van den omtrek der indische guldens, gy ontbeet met beeldenaars, en uw avondmaal vloeide over van circuleerende medium’s. Hoe ’t mogelyk was, u zoo erg en zoo lang te bedriegen met ’n zaak zoo eenvoudig als ’n muntstelsel, begryp ik niet, maar gelukt is het. Eilieve, hoe is die zaak, die belangryke zaak, waarvan ’t wel of wee uwer indische bezittin-
