Nog iets: wij zeiden het reeds, de zinspreuk van volapük is:
Zonder schande voor de moedertaal!
Er bestaan reeds een paar zulke talen, kunstmatige talen om zoo te zeggen, die gesproken worden zonder schade voor de moedertalen; ik bedoel het maleisch en de lingua franca. Het is bekend, dat in geheel onze indische bezittingen het maleisch de taal is, die de zoo verschillende volken van Insulinde tot algemeen middel van verkeer dient. De Javaan spreekt dáar maleisch met den Arabier; de Chinees met den Nederlander; de Soendanees met den Engelschman; de Balinees met den Madoerees; maar onderling spreken al die volken hun moedertalen. - Langs de geheele kust der Middellandsche zee spreekt men de lingua franca, eene taal slechts verstaanbaar voor visschers, schippers en wie verder die kusten bewonen; een taal, samengesteld uit woorden en uitdrukkingen, afkomstig uit alle talen, welke rondom die zee worden gesproken, spaansch, fransch, italiaansch, greitksch, turksch, arabisch, enz. Beide talen, het maleisch en de lingua franca, zijn zeer gebrekkig, maar men behelpt er zich mede, en zeer verschillende volken kunnen elkander hun gedachten mededeelen, zonder dat de een de geringste kennis heeft van de moedertaal van den ander. Verbeeld u eens dat er een internationale lingua franca bestond; een lingua franca verstaanbaar voor elken aardbewoner, welke moedertaal hij ook mag spreken; een lingua franca, niet uitgedacht en gemaakt door onbeschaafde visschers en strandbewonders en zeeroovers, maar een taal, gemaakt door een taalreus, een taalgenie, zoo groot als de
