82
van de menschen even algemeen als egoïsme. leder mensch handelt onophoudelijk in strijd met wat zijn economisch belangen zouden voorschrijven, en gelukkig ook. Het leven zou heel wat spontaan genoegen missen, wanneer wij bij elken daad vooraf nauwkeurig moesten overwegen, of wij met het oog op al onze andere behoeften en neigingen er wel toe gerechtigd waren 1). Doel van geheel ons economisch leven is, onze behoeften zoo harmonisch mogelijk te bevredigen, en hoe vaak tasten wij hierbij mis. Hoe zelden realiseeren wij ons volkomen bewust de relative intensiteit onzer verschil- lende behoeften en lusten. Al zal de verstandige mensch zich, zij het ook vaak door menige harde les, voor grove fouten op dit gebied leeren vrijwaren, in kleinigheden blijven wij fouten begaan, opzettelijk of ongewild, tot onzen dood toe.
Belangrijk moeielijker wordt bovendien het streven om deze te ontgaan nog door het feit, dat onze meeste mensche- lijke behoeften niet na eenmaal bevredigd te zijn, ophouden te bestaan. Integendeel, ook al doen zij voor het oogenblik zich niet meer gevoelen, na.korter of langer tijd komen onze behoeften opnieuw vervulling vragen. Dit heeft tengevolge, dat men ter beoordeeling van het al of niet economisch gerechtvaardigd zijn van een daad , niet slechts op den toestand van het oogenblik, maar ook op de toekomst letten moet. Streng economisch handelend moet men een wensch, die men vervullen wil, wat betreft haar drang, vergelijken , niet slechts. met de op hetzelfde oogenblik daardoor onbevredigd blijvende
1) v. Böhm Bawerk schrijft geestig (Güterwert , р. 75): "wer jeden der Hunderte
von Wirtschaftsakten, die er alltäglich oder allwöchentlich vornimmt, mit der
gröszten Scrupulosität überlegen, wer über jedes und auch das geringfügigste
Gut, mit dem er in Ausgabe oder Einnahme, Gebrauch oder Verbrauch zu thun
hat, ein bis im Genaueste überlegtes Werturteil fällen wollte, der käme vor
lauter Rechnen und Reftektieren gar nicht zum Leben. Die richtige Maxime, der
wir denn auch im Wirtschaftsleben huldigen, ist «nicht genauer sein als es der
Mühe wert ist".
