Pagina:Stijl vol 03 nr 10 p 081-088.djvu/5

Deze pagina is proefgelezen

Begrijpen en niet begrijpen. — Dogmatische tijden zijn die, waarin de menschen elkaar begrijpen. D.w.z. de grootst-gemeene-deeler hunner mentaliteit heeft zich in „normen” vastgezet. Men verstaat elkander en er is orde binnen de kom der normen: onware orde. In scheppende tijden daarentegen, begrijpt niemand iemand: er is geen orde. Er is ware wanorde. Dat is het zekerste teeken, dat we vooruitgaan naar de ware orde.

Waarheid en godsdienst. — Sluiten elkander uit. Het een is levensuitbloei, het ander onderdrukking van leven, oorzaak van ziekten en normaliteitsdwang. Hebt gij de waarheid lief? Spuw gif. U zelf? Pleeg vormgodsdienst.

De waarde van het abnormale. — Wat is abnormaal? Wat afwijkt van de tot dogma geroeste norm. De ontkenning van deze norm maakt nieuwe waarde mogelijk. Het abnormale is voorwaarde voor nieuwe waarden.

De Aap in den mensch. — De imitatiekunst van voorheen, is wel het beste bewijs voor Darwins theorie betreffende de afstamming van den mensch. Wanneer men de musea in Europa slechts bezoekt behoeft men niet meer naar de fossielen der overgangsvormen te zoeken.
Evenwel ... het is den meesten „kunstenaars” nog niet gelukt den aap in zich te overwinnen.

Massatoestand. — Het is niet prettig, muis te zijn tusschen twee katers.

1600—1920. — „Rijp zijn is alles” zei Shakespeare, maar rot zijn is nog veel meer.

Der vetten kwaal. — Geestelijke ondervoeding is de kwaal der vetten.

Verf des tijds. — Al heeft men met zwarte verf het woord „proletariër” op zijn tanden geschilderd ... mens is daarmee nog geen revolutionair.

Genie. — Genie is een systeem van dwingen.

Levensmathematica. — Wat wij van de mathematica moeten leeren is het systeem der uitbreiding. Willem wij van uit het punt-ik een overlichamelijk-uitgebreid ik (R4-ik) construeeren dan moeten wij beginnen ons van punt-ik (een toestand van geheel in zichzelf afgesloten individualisme) tot lijn-ik, van lijn-ik tot vlak-ik, van vlak-ik tot lichaam-ik, van lichaam-ik tot overlichamelijk-uitgebreid-ik, te ontwikkelen. Dit gaat niet zonder dat wij ons voorgaand ik gedurig in liquidatie brengen. Deze mathematische evolutie, deze vermenigvuldiging van levensassen is den modernen mensch noodzakelijk.

Schepping der nieuwe wereld. — Wij kunnen geen wissels meer afgeven op het hiernamaals. Hier en hiernamaals zijn in het nieuwe inzicht één. De christelijke bank is gesprongen. Het hemelingenverkeer stop gezet. Goed en wel — er is dadaïsme en revolutionairen wil. En er is chaos. De wil heeft deze chaos maar te bevruchten en de grondslagen der nieuwe wereld (het hier-hiernamaals) zijn gelegd.

85