maand, terwijl de goede regeering dan uit zien zou naar een gouvernements baantje, waardoor de toelage zou worden gewijzigd, dat wil zeggen verminderd. D.D. zou zou dus bijvoorbeeld als commies voor Idenburg aan het werk gaan. Deze Hollanders zijn nog meer Hollander dan ik dacht. Dit alles is echter niet, omdat ik meende dat mijn partijgenooten mij in den steek zouden laten, maar omdat een diplomatische overweging van alle omstandigheden een noodzakelijkheid is. En men alle linien moet kennen voordat men aan den slag mag gaan. Ik ben er van overtuigd en ik heb dat toch ook vaak onder woorden gebracht nietwaar dat mijn partijgenooten mij willens en wetens niet in den steek zullen laten. En dat is mijn gevoelen ook. Indiers, de goeden, zijn trouw.
Ik zelf heb ook gedacht over het uitgeven van mijn werk in afleveringen. Maar ik geloof dat ik eerst een goede voorraad copie moet hebben. Tot dusver schreef ik de eerste tien hoofdstukken van het eerste deel, en ik vrees dat het werk nog zwaarder worden zal dan ik had geraamd. Ik wil aan de kortheid niet de duidelijkheid offeren. En ik moet toch vele problemen slechts aanduidden, het aan anderen overlatende om deze elk voor zich uit te werken. Nu met den oorlog is er natuurlijk geen sprake van in Europa het boek in afleveringen te doen drukken. Ik geloof in een mnd. gereed te zijn met de eerste afdeeling van het eerste boek, ongeveer vijfhonderd pagina's tellende. Getypt. Dat zal zijn driehonderd bladz. boekdruk. Met groot genoegen heb ik gelezen dat jullie wellicht Marco naar Holland zullen kunnen zenden. Dat zou uitstekend zijn. Ben ik dan nog in Holland, dan zal hij mij als vertaler uitmuntende diensten kunnen bewijzen, waarvoor ik hem dan ook zal kunnen honoreeren, uit jullie bijdragen. Maar als ik er niet meer ben. Ik bedoel als de regeering bij voorbeeld spoedig besluit mij naar Indie te laten teruggaan? Er zijn tal van mogelijkheden. Wellicht wordt in Holland overwogen dat men een vriendschappelijke stemming in Indie kan brengen door mij terug te laten gaan in deze moeilijke dagen, die telkens nieuwe Europeesche en.......aziatische verwikkelingen kunnen brengen.
Ik heb telegrafisch de regeering aangeboden met mijn invloed militair uitgeruste vrijwilligerskorpsen in Indie bij een te brengen, om Java's integriteit te waarborgen. Ik heb dit zeer ernstig gemeend. Want ik acht dat de eerste voorwaarde voor onze toekomst. Het is overigens geheel in overeenstemming met wat ik geschreven heb in de brochure: De Indische Partij, haar Wezen en haar Doel. blz 35 en volgende. Intusschen geloof ik niet dat jullie met de vorming van die korpsen moet beginnen voordat er een politieke verhouding geschapen is tusschen ons en de hollandsche regeering. Niet uit je zelf thans daartoe overgaan. Omdat men dit verkeerdelijk zou uitleggen tegen ons. Wanneer officieel de regeering met ons, door mijn tusschenkomst nu na mijn aanbod, onderhandelt verandert de situatie geheel in ons voordeel. Enfin dat zullen jullie ook begrijpen.
Na deze afwijking weer terug. Met mijn boek heeft het zoo'n haast niet. Ik bedoel met het drukken daarvan. En onder deze omstandigheden moet ik wachten. Met de samenstelling echter ga ik rustig voort. Ik zal jullie dus wel moeten laten wachten op bericht voorlopig omtrent een drukker. Bedenk ook vooral dat de voornaamste bedoeling is de maleisische vertaling van mijn boek. Voorloopig zou ik zeer tevreden zijn met de toezending van de f 1000 indien mogelijk om mijn relatie met Van Haeften los te maken.
Zoover dan heb ik de brieven beantwoord. Ik zal niet lang over den oorlog uitwijden. Maar ik wilde er toch wel de aandacht op vestigen dat Japan zijn taak gaat voortzetten, zijn historische taak om Azie van den Europeaan te bevrijden. Eerst werd Mandsjoerije aan den Rus ontnomen. Nu wil Japan den Duitscher uit Kiaotsajoa werpen, tegelijkertijd geheel Mandsjoerije van de Russen afdwingende. Een versterking van Japan in het oosten kan door Amerika echter niet geduld worden. Uit deze Europeesche oorlog moet vroeg of laat een oorlog tussen Japan en Amerika voortspruiten. Wanneer Engeland zijn prestige door deze oorlog verliest, waarop alle kans is, zal Egypte en wellicht ook Indie roerig worden. Te midden van dat alles kan
