VVt Venetien den 21. May.
WT Romen wert gheschreven dat den Vice-Roy van Napels op sijn vertrec stont, ende dat het selve in alle plaetsen van sijn Gouvernement ruchtbaer was. Hy hadde mede den Resident van Venetien aen dienen laten, dat hy de Galeyen lang voor desen van den Venetiaen ghenomen, met d'Inventario daer by wilde in des Cardinaels Burgesia handen gheven. Voorts liet hy ’t Krijghs-Volck oock in der haest versamelen, om ’tselve (soomen presumeert) met de 2000. aenghenomen Spaengiaerdts op des Ribera Gallioenen naer Vado, ende van daer na Duytslandt tot hulpe van den Koningh Ferdinandus te senden.
In’t Hertochdom van Milanen is het voet-volck ende Ruyters gemonstert, en̄ is te vermoeden dewijle de Grysons teghens malkanderen in Wapenen komen, ende de Papistische alreede op Koer ghetrocken waren, soude hier lichtelijck het Spaens Krijghs-volck den pas bekomen.
Van Constantinopolen schrijftmen dat den Emirsaida met twintigh duysent mannen te velde ghetrocken was, ende den Bassa van Tripoli aengegrepen, wel 3000. manmen verslaghen, ende hem op sijn Casteel S. George doen vluchten hadde, dat den voorsz. Bassa van Tripoli belegherde, maer na eenighe daghen sonder yet te verrichten, afghetrocken was.
VVt VVeenen den 29. dito.
Alhier werden bovē die 500. Florentinische, mede noch andere 300. Peerden aenghenomen, daer toe dē Hertoch van Beyeren t’gelt verschieten soude. Ende of wy wel uyt Hongaryen volck te Peerde ende voet zijn verwachtende sullen die qualijck connen door comen, door dien de Bohemen de passagie beset hebben, ende met een groote macht naer Cremps trecken. Men verstaet oock dat de Grav[e] van Thurn wel met 20. duysent Man te peerde ende voe[t] alreede in Oostenrijck is, hij soude over die Donauw zijn ende herwaerts soecken te comen, wert daghelijcx stercker door dien den meestendeel vanden Edeldom hem is byvallende. Dese Euangelische Standen , hebben die confederatie met Bohemen alrede aengenomen, ende houtmen het daer voor , dewyle die tusschen hun ende die Catholijcke Standen langduerige differentie , hun oock nu tot vereeninghe schicken wil , dat soo haest de selvighe vertrocken, ghenoemde Confederatie oock vande Catholijcke sullen moeten belieft ende aenghenomen werden.
VVt Praghe den 2. Iunij.
Die Hongersche Standen hebben uyt Cassauw den 18. May, aende Heeren Dierecteurs alhier geschreven, dat sy van wegen op den 3. Iunij, naer Presburg uytgeschreven Lant-dach, een t’samencomste tot Cassauw gehouden, en̄ Euangelische Standē in over ende neder Hongaryen eendrachtelijck den Pallatino dese antwoorde gegeven, dat den Turck alle sijne Fortressen seer sterck met Proviant, ammnunitie ende Crijchsvolck voorsien laet, te bevresen stont hy mochte by dese occasie, zijnen voordeel waernemē, ende wat op die Honghersche Frontierplaetsen, dewelcke Keyser Matthias, seer ontbloot heeft, om alles tegen Bohemen te gebruycken, attenteren, daeromme die Standen de Fortressen selve, dewyl het Pallatinas niet en doet, met aller nootdruft versien moeten. Soo en conden sy oock op den Lant-dach niet verschijnē, dewijle hun wel bekent is, dat Coninck Ferdinand anders niet dan hulpe aen ghelt ende volck teghen die Euangelische Standen in Bohemen begeeren souden, ende alsoo sy in vreese stonden, dat sy oock met schaden mochten versoecken, het quaet dat die Jesuwyten by hun ghebueren ende vrienden ghesticht hebben soo hadden sy voor alle dinghen tot Confirmatie der liefde ende eenicheydt, tusschen den Euangelischen Hongaryen, eer sy eenighe wichtighe des Coninckrijcx saecken te tracteren voor die handt namen: De Jesuwyten (als een Fonteyne van al het quaet) uyt hun Coninckrijck Hongaryen, binnen 4. dagen te vertrecken, ende voor eeuwich verwesen, ende soude teghen die ophouders van alsulcke, als verraders des Vaderlants gheprocedeert werden.
Voor Budweys is niet sonderlings voorghevallen, alleen dat alles wel is beset, ende de Grave van Mans-velt met eenige duysent Mannē, de passagie tusschen Cromauw ende Budweis, als oock op Passauw starck beset heeft.
Nederlantſche tydinghe den 21. Iunius.
Schrijvens uyt Malgo hout in dat tot Palermo in Cicilien zeylveerdich ende gereet laghen 40. oft 50. Galleyen met 30. of 40. duysent mannen, om metten eersten t’seyl te gaen naar Calis Malis. Oock maecktmen tot Calis alle ghereetschap veerdich totte Armade, met meerder deligentie als oyt voor desen. Men seyde oock dat Capiteyn Duyvel uyt Bisschayen met sijn nieuwe schepen tot Calis voorsz. was ghearriveert. Tot Malgo waren drie kloecke schepen ghearresteert, een van S. Malio, een Hollander, met eenighe barcken, die op Calis souden brenghen tachtigh duysendt quintalen Broots. De Spaengiaerden gheven uyt dat d’Armade soude gaē op Lisbon, om te vereerlijcken de kroninghe van den Koning van Portugael: Andere meynen op Nederlant, Eenige meynen op Istria, ende dat het volck voorts te Landt soude marcheeren nae Bohemen, daer den Venetiaen dapper wacht op hout.
Men schrijft dat de Oost-Indische schepen, uyt Denemarcken ghevaren, ontrent Cabo Verde hebben verovert twee Zee-roovers, ende een aen strant ghejaecht, daer van d’een op hadde 26. gotelinghen.
Een Zeeusch Capiteyn heeft nagejaecht drie Roovers, die in een haven van Vranckrijck in liepen, ende hun te Lande begaven, daer zy meest opghehanghen zijn, de reste die tscheep waren wierden over boort gheworpen, ende zijn twee Schepen daer van in Zeelant in-ghebracht. De Capiteyn is vereert met een Gouden Kettingh.
Tot S. Jan de Lour in Bisschajen zijn over de 200. Huysen verbrandt, met wel drie of vier Cloosters.
Dese weke is weder een Guinees-vaerder rijckelijck geladen ingekomen, insgelijcx een West-Indisch-vaerder.
Dē Bisschop van Keulē heeft by de 5000. mannen so te Peerde als te Voet, rontom in sijn gebiet laten aennemen, om teghen de Bohemen soo de sprake gaet te gebruycken, daer van hy geerne een deel binnen Munster ende andere Steden gehat soude hebben, die ’tselve weygherden, doch hebben op de Dorpen geleghen, ende de Huys-luyden meestendeel bedorven: Nu zy op sullen beginnense te muytineren, ende willen meer gheldts hebben, dat den Bisschop ghenootsaeckt is gheweest te gheven, woude hyse uyt sijn Landt quijt werden.
Den Eerts-Hertoch Albertus hadde gheerne een schattinghe (voor sijn Hof-houdinghe) op elcke Tonne Biers gestelt, so dat de Pot biers een oortgen meer soude moeten ghelden, maer de Brusselaers stellen haer daer teghen ende willent niet gheven.
Men verstaet dat sijne Majesteyt van Groot Brittannien naer dat hij (Godt lof) weder gesont geworden was, de sake van de Engelsche ende Nederlantsche Oost-Indische Compagnien selver by der handt genomen heeft, ende zijn gheaccordeert, maer over eerst-daeghs de voorgaende E. Heeren Ghedeputeerden van de Oost-Indische Compagnie weder naer Enghelandt reysen, om tselvighe aen wedersijden te bevestigen. De andere artikelen verhooptmen dat mede op’t gevoegelijcxste sullē afgehādelt werdē.
Sijne Princ. Excellentie eenige Garnisoenē besocht hebbende, ende goede ordre ghestelt, is Sondagh weder in den Hage gekomen, daer sijn Genade Graef Willem mede is. Ooc zijn de Gedeputeerde van de Geunieerde Provintien mede aldaer die inde vergaderinge der H. M. Heerē Staten Generael verschijnen, om op alles te letten, ende goede ordre te stellen.
Tot Campen zijn voorledē sondaghe de Remonstrantsche Kercken toe-ghehouden, ende hun belast gheen voorder vergaderinge daer in te houden, tsy te predicken of lesen[.]
In de Oost-vriesche zaken was men so verde gekomen dat de Ghedeputeerde der E. H. Staten haere propositie gedaen hebbende, daer van hare resolutie hadden gemaect, te weten, 1. Dat de Schat-kiste binnen Embden sal blyven. 2. Datter gheen beter middel is om de schulden af te lossen als de impositien. 3. Dat de Soldaten onder den gemeenen eedt staende, om noodighe redenen, moeten in de Stadt blyven. Waer in sijn Ghenade (soo’t schijnt) niet te vreden is: Dit niet teghenstaende hebbende de Heeren Staten ghelast, dat yeghelijck zijn meninghe in 24. uren most in-brenghen.
Ghedruckt by Broer Ianſz. out Courantier in’t Legher van ſijn Princel. Excellentie.
