Pagina:WilliamMorris1903KunstEnMaatschappij.djvu/106

Deze pagina is proefgelezen

was van en onverschillig omtrent de wijze hoe glas vervaardigd wordt: en deze ervaring komt ook bij de andere kunsten herhaaldelijk voor.

Ik zeg nog eens, dat alle goederen nu verdeeld zijn in twee klassen; de eene soort is laag bij den grond en leelijk, met een bewerking erop die een bespotting is van elke versiering, doch waaraan waarschijnlijk nog een treurig overblijfsel der traditie verbonden is; deze soort is voor de armen, de onontwikkelden. De andere soort wordt voor den rijke vervaardigd, bedoelt fraai te zijn, is zorgvuldig en beelderig ontworpen, doch beantwoordt gewoonlijk niet aan haar doel, gedeeltelijk omdat zij alle traditie over boord heeft gegooid, gedeeltelijk omdat er geen samenwerking is tusschen den ontwerper en den arbeider. Zoodoende wordt aan onzen welstand afbreuk gedaan, aan onzen welstand, waardoor wij een aangenaam leven kunnen leiden, en niemand wint hier iets bij; want terwijl aan den eenen kant de lagere klassen geen werkelijke kunst hoegenaamd in hun huizen hebben en zich in plaats daarvan tevreden moeten stellen met armzalige en afschuwelijke namaaksels, die elke gave vernietigen voor het waardeeren van werkelijke kunst als zij deze ontmoeten in musea of schilderij-tentoonstellingen, kan aan den anderen kant al het overtollige geld van den rijke niet koopen wat zij beweren noodig te hebben; de eenige werkelijke kunst, die zij kunnen verkrijgen, is die welke voortgebracht wordt door het individueel genie, de moeitevolle en zware arbeid van mannen van zeldzame bekwaamheid en groote ontwikkeling, die, hoewel gehinderd door het alledaagsche leven en een leelijke omgeving, er toch ondanks alles nu en dan in slagen, alle moeilijkheden te overwinnen en edele kunstwerken voortbrengen, waarvan slechts zeer weinige ook

82