Pagina:WilliamMorris1903KunstEnMaatschappij.djvu/135

Deze pagina is niet proefgelezen

en dat de rechtmatige belooning voor zulk een arbeid niet uit zou kunnen blijven! Wat ernstig leed zou ons dan kunnen geschieden? En de prijs, dien wij betalen moeten omde wereld zoo gelukkig te maken, is de Revolutie: Het Socialisme in plaats van het Laissez Faire.

Wat kunnen wij, menschen van de gegoede klassen, doen om dezen toestand in het leven te roepen: een toestand zooveel mogelijk het tegenovergestelde van den tegenwoordigen? Het tegenovergestelde; niets minder dan dat. Want ten eerste: Het Werk moet den Arbeid waard zijn; denk eens aan de veranderingen, die dit in de wereld brengen zou! Ik verzeker u, dat ik duizel bij de gedachte aan de groote hoeveelheid werk, die besteed wordt aan het maken van nuttelooze voorwerpen. Het zou bepaald ontwikkelend zijn voor iemand, die er kracht genoeg voor heeft, op een werkdag door twee of drie der voornaamste straten van Londen te loopen en nauwkeurig acht te geven op alles in de winkelramen, wat hinderlijk of overbodig is voor het dagelijksch leven van een ernstig mensch; aan de meeste dezer dingen heeft niemand behoefte, hij zij dan ernstig of niet; slechts een dwaze gewoonte doet zelfs den oppervlakkigste onder ons denken dat hij ze noodig heeft en voor een menigte menschen, zelfs voor hen die ze koopen, zijn zij inderdaad hinderpalen voor werkelijken arbeid, nadenken en genoegen. Doch denk eens aan de groote menigte menschen, die zich bezig moeten houden met deze ellendige prullen, van de werktuigkundigen af die de machines moesten maken om ze te kunnen vervaardigen, tot de ongelukkige kantoorbedienden die dag aan dag, jaar in jaar uit in de afschuwelijke holen moeten zitten waar zij in het groot verhandeld worden, en de winkelliers die hun ziel niet eens hun eigendom durven noemen

109