Pagina:Winkler-Zand en duinen (1865).djvu/22

Deze pagina is gevalideerd
10
VERVOER VAN STOFFEN.

weging te brengen, onbegrijpelijk nietig, hoe trotsch wij ook over "wonderen der wereld" mogen spreken. Men wil dat 60 000 menschen 20 jaren lang aan de grootste der pyramiden van Egypte gebouwd hebben, en hare inhoud bedraagt nog niet het millioenste gedeelte van eene kubieke mijl! Alles wat het menschdom sedert 6000 jaren aan bouwstoffen in beweging gebragt heeft, zou, bij elkander genomen, nog niet eens de ruimte van eene kubieke mijl opvullen. De rivier de Ganges alleen voert echter jaarlijks meer dan 1 kubieke mijl water naar zee, waarin ongeveer 1 ten honderd slijk bevat is, dat voldoende zijn zou om 250 vierkante mijlen land 1 voet hoog te bedekken. Deze rivier alleen beweegt dus in 100 jaren meer vaste stof dan het geheele menschdom in 6000 jaren in beweging gebragt heeft. Het riviertje de Aar in Zwitserland voert in de maand Augustus dagelijks ongeveer 300 000 Ned. ponden of 300 wagenvrachten slijk en zand en grind naar beneden; en de Rijn, welks water slechts 1/16000 zand bevat, zou, als alle vaste stoffen uit zijn water op ons land nedergelegd werden, in eene eeuw de geheele oppervlakte eene palm ophoogen.

En zoo komt er dus zand, zoo ontstaan er dus op zekere hoogte in den loop der rivier zandbanken, gelijk er op andere hoogten grind en lagen slib op den bodem der rivier liggen. Zand is derhalve niets anders als verbrijzelde gesteenten, gesteenten die verbrijzeld en verbrokkeld zijn door de verwering, verkleind en rondgeslepen door het water, vervoerd en naar de laagte gebragt door stroomend water.