Radiotoespraak Wilhelmina 20 maart 1941

Radiotoespraak Wilhelmina op Radio Oranje
Auteur	Wilhelmina der Nederlanden
Genre(s)	Radiotoespraak
Brontaal	Nederlands
Datering	20 maart 1941
Bron
Auteursrecht	Publiek domein

In de overtuiging dat uwe gedachten, evenals de mijne, niet blijven stilstaan bij het heden, maar uitgaan naar onze naaste toekomst, wil ik reeds thans in enkele breede trekken u mededeelen hoe ik mij voorstel dat van den tijd, die nog zal moeten verloopen, voordat de ure aanbreekt, waarin gij weer vrij zult zijn, het beste gebruik kan worden gemaakt om de toe­komst voor te bereiden. Voor alles wil ik naar voren brengen, dat zij zal behooren te worden op­gebouwd in overleg en in samenwerking met een vrij volk, dat zich dan eerst vrij zal gevoelen daarover een geheel onbevangen oordeel te vormen. Aan u, die onder de verdrukking van den dwingeland staat, die u steeds meer op ieder gebied van uwe vrijheid berooft, behoef ik niet nader uiteen te zetten, hoe zeer uw geest en uw blik het wijde gezichtsveld moeten ontberen, waar­over gij anders kunt beschikken, waardoor gij thans nog belemmerd zijt in de vorming van uw oordeel. De lange en smartelijke scheiding van u allen, waarbij de zoo noodzakelijke voeling met u ten eenenmale heeft ontbroken, maakt het voor mij tot een gebiedenden eisch, mij, thuis­komende, geheel op de hoogte te stellen van uwe wenschen en verlangens. De spanne tijds, die ons nog scheidt van dat door ons allen met onge­duld verbeide oogenblik, lijkt bij uitstek aangewezen voor u om uwe gedachten te laten gaan over het vele en veel omvattende, dat op dat tijdstip ter hand zal moeten worden genomen en dat nuttige voorberei­ding daartoe kan zijn.

In September van het vorige jaar mocht ik u mededeelen, dat alle voor­bereidingen werden getroffen om — zoodra de omstandigheden dit toe­laten — met den toevoer van levensmiddelen te kunnen beginnen, en dat daarbij tevens de grondstoffen voor onze nijverheid naar onze havens zullen worden verscheept. Daarnaast worden hier thans op zeer verschillend gebied voorberei­dende werkzaamheden verricht ter voorkoming, dat kostbare tijd verloren gaat als eenmaal de handen ineen geslagen kunnen worden, Landgenooten: waar ons aller willen, denken en werken thans samen­smelten in die eene, overweldigende krachtsinspanning, die gericht is op dat eene voor ons alles beheerschende doel: het winnen van den strijd die ons weer vrij zal maken; daar zal in de naaste toekomst die­zelfde krachtsontplooiing onverflauwd en uitgaande van ons geheele volk, gericht moeten zijn op het scheppen van onze toekomst. Niets ligt meer in de lijn, die gij met zooveel geestkracht en onverflauwden moed en volharding getrokken hebt, welke niet onderdoen voor den fieren moed onzer vaderen in de tachtigjarige worsteling tegen Spanje; uw geuzenbloed heeft zich niet verloochend en gelijk zij, zullen ook wij het verstaan een gelukkige toekomst te bouwen. Voor ons ligt een groote tijd.

Naast het herstel van alle vernielingen en verwoesting en het ongedaan maken van de gevolgen van 's vijands meedoogenlooze aanslagen op geestelijk, cultureel en wetenschappelijk gebied, zullen wij ons moeten toebereiden voor den nieuwen tijd, die ons wacht, opdat wij gereed en klaar zijn te beantwoorden aan de eischen, die hij ons zal stellen, ook op stoffelijk gebied. Dat ons staatsbestel met de veranderde omstandigheden en met de ervaringen van den laatsten tijd rekening zal moeten houden, is boven elken twijfel verheven. Zoo spoedig dit doenlijk is na onze be­vrijding zullen daartoe de eerste stekken moeten worden uitgezet. Daar­bij zal reeds van den beginne aan ruimschoots gelegenheid bestaan tot vrije gedachtenwisseling over dit belangrijke onderwerp en naar voren brengen van denkbeelden en voorstellen, alsdan in de gewenschte at­mosfeer. Ik geef u daarom allen in overweging tot dat oogenblik te wachten met verwezenlijking of voorbereiding van eventueel bij u opgekomen herzieningsplannen op staatkundig gebied. Gezette overweging daarvan schijnt mij onder de tegenwoordige omstandigheden voor u in bezet Nederland het beste middel om 's lands belang te dienen, beter dan over­ijld handelen.

Sedert ik het laatst het woord tot u richtte, hebben zich belangrijke veranderingen voltrokken op politiek terrein en hebben zich onze bondgenooten in den strijd in Albanië — in Afrika nieuwe lauweren ver­worven, terwijl Mussolini nederlaag op nederlaag te boeken heeft gehad. President Roosevelt, de groote strijder voor onze beginselen van recht en vrijheid, heeft zich met zijn geheele volk in dien ideëelen strijd aan onze zijde geschaard. Hij heeft plannen ontworpen tot steun van onze gemeenschappelijke zaak, om het geheele voortbrengingsvermogen van de Vereenigde Staten dienstbaar te maken aan het vervaardigen en afleveren van de benoodigde strijdmiddelen en schepen, die onmisbaar zijn voor het behalen van de zege. Dat het Amerikaansche volk in over­weldigende meerderheid daarmede instemt, werd onlangs nog bewezen door de aan 's presidenten voorstellen door het Congres verleende goed­keuring. Zoo zien wij aan de kim de overwinning dagen. De geestdrift en ontembare moed en volharding van alle voor recht en vrijheid strij­dende volkeren, het vertrouwen in de rechtvaardigheid van onze zaak en daarom ook het vertrouwen in de eindoverwinning gepaard aan de pro­ductie van het daarvoor benoodigde in het Britsche Rijk en de Vereenigde Staten van Amerika, stellen de naderende overwinning buiten eiken twijfel.

In die eindoverwinning hebt gij in belangrijke mate en op zeer eervolle wijze bijgedragen, zoowel door den heldhaftigen weerstand van onze weermacht, als door uw taai lijdelijk verzet. Met weemoed gedenk ik de talrijke martelaren, die in de ure van het uiterste gevaar en beproeving zichzelf zijn gebleven en niet geschroomd hebben het offer van hun leven te brengen voor onze vrijheid. Met u breng ik hun hulde. Wij zullen ze nimmer vergeten. Op hun bereidwilligheid het uiterste te geven en hun liefde voor ons volk zal onze vrijheidsboom eenmaal welig tieren. Thans reeds is de geestelijke overwinning hunner en uwer, want de dwingeland heeft uw vrijheidszin niet kunnen temmen. Leve het Vaderland!