Theo van Doesburg/Hugo Ball

Hugo Ball
Auteur(s) [Theo van Doesburg]
Datum 1928
Titel 'hugo ball'
Tijdschrift De Stijl
Jg, nr, pg 8, 85-86, 99-100
Genre(s) Proza
Brontaal Nederlands
Bron De Stijl. 2. 1921_1932. Complete Reprint 1968, p. 590.
Auteursrecht Publiek domein
Logo Wikipedia
Logo Wikipedia
Meer over Hugo Ball op Wikipedia

[99]

[...]

hugo ball

ball stierf en de wijze waarop en de gevolgen waaraan, doen ons opnieuw de leugen van het maatschappelijk bestaan en de onrechtvaardigheid van het maatschappelijk stelsel beseffen. ball verkommerde physiek. zijn geest nam bovennormale proporties aan en hij wist niet den weg die tot het buikspek der verzadigden voert. ball was bescheiden, ingetogen en teruggetrokken. dit was zijn fout. hij leefde in Viëtro, in zuid-italië als vluchteling uit het leven, als vluchteling uit den tijd. diep geslagen door de realiteit en innig overtuigd van de dwaasheid van het bestaan, had slechts het boven-reeële zijn belangstelling. slechts het woord hield hem staande, en misschien ook wel de liefde van emmy hennings, die zijn vriendin was. hij gaf vorm aan zijn overtuiging, die met veel dwaling en vooroordeel vermengd was, in zijn werken : die folge der reformation, doch voornamelijk in zijn dagboek : die flucht aus der zeit. naast de slachtoffers der wetenschap, eischt ball een plaats op als slachtoffer van den geest. zijn denken was een zien, een combineeren en vertwijfelen. dit heeft nu zijn einde. die aan hun geest te gronde gaan, zijn de meest waardevolle voor den opbouw eener cultuur. zoo was het immer en zoo is het nog thans. zij die een goed geschreven zin, een scheppenden inval, verkiezen boven coteletten en veldhoen, verstaat ge ? van hen moet het komen. de naam ball is verbonden met het woord dada. hij was de ziel van het

99


[100]

cabaret voltaire in zürich, waar begin februari 1916 het dadaïsme geboren werd. een impulsieve kracht, een geestelijk gemeenschapsgevoel, een protest tegen den oorlog deed een nieuw gezicht op de dingen en gebeurtenissen ontstaan. ball vond daarvoor het woord « dada » uit. uit dien tijd stammen ook de hier voor het eerst gepubliceerde klankgedichten.
weinigen konden, als hij het leven zoo diep peilen en zich aan zijn inhoud verzadigen. hij zag geen uitweg en nam den vlucht.
inderdaad : eindigen als ball is beginnen als god.

[...]

100