Wekelycke Nieus Uyt Vranckryck Engelant Ende andre Plaetsen/1653/Nummer 10
| Wekelycke Nieus Uyt Vranckryck Engelant Ende andre Plaetsen
Nummer 10, donderdag 6 maart 1653 |
No. 10.
WEKELYCKE
NIEUS
Uyt
VRANCKRYCK
ENGELANT
Ende andre Plaetſen.
IN s’GRAVEN-HAGE.
Men verkooptſe op de groote Sael in de Fortuyn
Den 6. Martij 1653.
Uyt Parijs den 28. February 1653.
DEn 23. dito. Wierde des Koninckx groote Balet gedanſt inde Zael van Petit Bourbon, al waer de Koninck, de Koninghinne, den Hertoch van Anjou, de Cardinael Mazarijn, alle de Ambaſſadeurs, veel Groote Heeren ende Dames preſent waren: alwaer de Prins Thomas, de Princen van Carignan, ende Loüyſe ſijn Huyſvrouwe ende de dochter vande Prins niet gbevonden wierden, om dat het haer niet ſoude moeyen dat de Nichten vande Cardinael Mazarijn inden Dans ſouden voor gaen. Na dat het Balet geeyndicht was, begon den Dans, die de Marquis van Roquelaure begon, de welcke de Hertoginne van Mercoeur by de handt nam, twelck vreempt gheoordeelt wierde, om dat de Koninck ordinaris plach te beginnen. Den Hertoch van Anjou volchde de Marquis, nemende de Damoiſelle Manciny Nichte vande Cardinael Mazarijn by de handt, ende de Koninck was de derde, die de Damoiſelle Martinozzy mede Nichte vande Cardinael by de handt nam: Daernae wierde gheen ordre meer ghehouden, ende ſmorgens ten vyff uyren alles ghedaen zijnde, gingh yder een na ſijn huys toe, om te gaen ruſten, latende het Hof ſeer verdeelt van ’t ghene inden Dans ghepaſſeert is.
De Prins van Condé heeft eenighe Caſteelen inghenomen, twelck d’oorſaecke is dat hy ſijn quartieren in Champagne niet verbreyt heeft. De Graef van Feſque heeft hem van Bruyſſel twee hondert duyſent Croonen medeghebrocht om voet volck te lichten, daer hy niet op en ſlaept.
Den 25. kreghen wy advys dat de Graef van Briolle zijnde ghegaen het Caſteel van Termes in Champagne te belegeren met de troupen vande prins van Condé, ende een ſtuck gheſchuts, vande Graef [ 4 ]van Grand Prè ende Monſieur de Beaujeu overvallen is gheweeſt, ende veel van des Princen volck doot gheſlaghen zijn, ende twee hondertghevangen ghenomen neffens het ſtuck geſchut. Maer de Graef van Briolle heeft ſich geſalveert.
Twee Perſonen ghekomen zijnde na Parijs toe met een Manifeſt vande Prins van Condé om dat ſecretelijck te doen drucken ende de Copyen overal te ſtroyen, ende met verſcheyde brieven aen particuliere perſonen van verſcheyde qualiteyten van deſe Stadt, zijn gevangen ghenomen: Den eenen hebbende oock een Paſpoort vande Koninck naghebotſt onderteeckent le Tellier, met het welcke hy verſcheyde reyſen na Parijs toe ghegaen heeft, heeft de Koninghinne begeert datſe op gehangen ſouden worden: Maer eenighe Officiers vande Garde ende van andre Compagnien hebben aen Haer Majeſteyt gheſeyt, dat indienmen de ſelfde dede executeren, de Prins van Condé van ghelijcke doen ſal met alle de Officiers die in ſijn handen ſullen komen.
Alle de Vaſtelavont tijt heeftmen ſnachts veele ſtruyckrooveryen ghepleecht, ende dat door perſonen van aenſien ende gewapent, die vande Dames die inde Coetſe waren hare Iuweelen afnamen, ende vande Mans haer Mantels, Hoeden ende Gelt, wannerſe nae huys ſouden gaen van de plaets daerſe vrolijck waren geweeſt. Daer ſal een Placaet uyt komen datmen geen Rappier, Poignard, ofſe Piſtolet by nacht ſal moghen dragen, op de verbeurte van s’anderen daechs op gehangen te worden ſonder andere forme van proces.
Monſieur l’Abé de la Riviere zijnde in een Koets gegaen inde voor plaets van het Paleys van Orleans door de onvoorſichticheyt van twee Switzers die de wacht voor aen de deure hielden, ende zynde met de Marquis de la Ferté Seneſterre uyt de Coets getreden, gingen ſy inden Hof wandelen: waer van den Hertoch van Orleans geadverteert zijnde, heeft ordre geſonden aen een Officier van ſijn Garde die twee Switzers haer geweer af te nemen, t’ welck gedaen is.
De Marquis de Feſquiere Gouverneur van Verdun heeft hier geſonden aen de Koninck om veertich duyſent Kroonen, om de fortificatien te repareren, ende hondcrt Mannen om in het Caſteel te leg[ 5 ]gen, ofte ſoo dat niet gedaen wierde, dat hy niet konde vaſt ſtaen om die Stadt drye maenden langh te konnen houden, alſoo de Prins van Condé de plaetſen die daer rontſom zijn ingenomen heeft.
Van Bordeaux hebben wy vanden 17. dito. Datter 2500. Yerſe van St. Sebaſtiaen gekomen waren ende tot Bourg geloſt, met 60 duyfent Kroonen dieſe aende Prins van Conty gebrocht hebben: Ende dat de Spaenſe Vloot die tot St. Sebaſtiaen was, maer na de Windt wachte om na de Riviere van Bordeaux te vertrecken.
Vyt s’ Graven-Hage den 6. Martij 1653.
DE Engelſe brieven zijn noch niet gekomen, men vermoet datſe opghehouden zijn gheweeſt door occaſie vande Zee-ſlach dieder tuſſchen beyde de Vlooten gheichiet is, volghens het ſchrijvens twelck op giſteren aende Heeren Staten Generael ghekomen is, ende volghens het rapport van eenighe Coopvaerdy ſchepen vande Vloot die op giſteren ontrent 10. ofte 11. in ghetal inde Maes ghearriveert zijn: Na datmen kan verſtaen is op Vrydach voorleden tegen Beveſier over inde Caneel de Slach begonnen ende gheduyrt tot Sondach toe, waer van men de particulariteyten noch niet recht en weet. Men ſeyt dat Capiteyn Ruyter een Engels ſchip ghenomen heeft, op heb[ 6 ]bende 50 ſtucken geſchut.
Nu teghens den avont is hier een Schipper ghekomen mede brengende brieven vanden Admirael Tromp aende Heeren Staten Generael, die na datmen uyt goeder handt verſtaet, adviſeert dat het ghevecht van Vrydach tot Sondach toe gheduyrt heeft, maer ſeer bloedich op Saterdach, datter elff van onſe ſchepen ſouden ghebleven zijn, ende negen vande voornaemſte Engelſe ſchepen, ende dat Capiteyn Ruyter een Engels ſchip met 50. ſtucken ghenomen heeft, ende dat beyde de Vlooten groote ſchade gheleden hebben, ende malkander inde Noord Zee gheladen hebben: Drie vande Coopvaerdy ſchepen ſouden van eenighe Enghelſe Caepvaerders ghenomen zijn, ende de andre ontkomen: Vande particulariteyten na deſen breeder. De Heere Nieupoort is door ordre vande Heeren Staten vertrocken om onſe Oorloch ſchepen die ghereet ghemaeckt worden met alle haeſt in Zee te doen gaen.
Alhier hebben wy tydinge bekomen dat de Koninck van Denemarcken de 22. Engelſe Schepen die hy voor deſen gearreſteert heeft inde Zondt, heeft doen ontladen, ſoo dat de Engelſe daer van ontſteken zyn; de Heere Keyſer als Ambaſſadeur vande Heeren Staten daer geſonden ſeytmen oock geſchreven te hebben dat hy ſijn negotiatie tot contentement heeft volbracht, ende eerſtdachs t’ huys kompt, andre ſeggen dat hy van Denemarcken na Sueden ſal gaen.
Onſe Ambaſſadeurs die na Lubeck vertrocken zyn geweeſt om als mediateurs tuſſchen de Kroo[ 7 ]nen van Sueden ende Polen een eeuwige vrede te helpen maken, ſeytmen dat in’t wederom komen zijn, doordien de twee Kroonen malkander niet hebben konnen verſtaen.
De Prins van Tarente die de partye van de Prins van Condé gevolcht heeft, is over eenige daghen hier gearriveert, tot wat eynde weetmen noch niet.
Den Hertoch van Lorrainen ende de Graef van Fuenſaldagne ſeytmen dat tot Antwerpen waren ghekomen, om aldaer middelen van geit te vinden om volck te lichten teghens de naeſte campagne.
Den Hertoch van Gloceſter yonghſte Soon vanden laetſt overleden Koninck out ontrent 13 jaren is in Vlaenderen gearriveert, zijnde van het Parlement van England uyt het Landt gheſonden: De Princeſſe Royale heeft yemant aen hem geſonden, doch ofte hy alhier ſal komen weetmen noch niet, alſoo hy vande Koninck ende Koninghinne van Engelant eerſt ordre ſal verwachten.