Wikisource:Het unieke van Wikisource

Waarom zijn we nu eigenlijk zo enthousiast over dit Wikimedia-project?

Omdat Wikisource uniek is. Waarom? We sommen een aantal redenen voor je op:

1. Het is zo'n verbazend simpel concept: iedere bezoeker kan de knop 'bewerk' aanklikken en direct aan de slag gaan. Je bijdrage, groot of klein, wordt niet door een commissie van redacteuren beoordeeld, wat de snelheid en het plezier om deel te nemen ten goede komt. Andere deelnemers kunnen jouw bijdrage op hun beurt zo nodig aanvullen en/of corrigeren. In de praktijk blijkt dat bij de Wikisource heel effectief te werken, vergeleken met andere web-projecten met eenzelfde soort doelstelling.
2. Wikisource kent vrijwel geen bureaucratie; je zou net zo goed kunnen zeggen: helemaal niet. Maar daarom is het nog geen beestenbende. Vanzelfsprekend houden de deelnemers elkaar een beetje in het gareel en gelden er zekere normen en richtlijnen; maar dat komt niet streng over, omdat de vrijheid om deel te nemen zo enorm groot is. Eigenlijk is iedereen alleen maar blij als je meedoet. En iedereen maakt fouten; dat hoort erbij.
3. Het project stuurt zichzelf. Elke deelnemer kan zowel zelf schrijven als bijdragen van anderen nakijken en waar nodig verbeteren. Er zijn geen verplichte onderwerpen; niemand legt een ander iets op. Dat betekent dat iedereen wel een deel-onderwerp kan vinden waarin hij of zij geïnteresseerd is en deze bibliotheek met zijn of haar kennis kan verrijken (op deze Nederlandstalige versie is in dit stadium nog heel veel braakliggend terrein). Wie even geen onderwerp kan bedenken kan ook heel dankbaar werk doen door bijvoorbeeld talen en schrijvers te linken en sjablonen aan of in te vullen, taalfouten te verbeteren of via een 'Willekeurige pagina' (instellen via voorkeuren) hier en daar een kleine bijdrage te leveren. Zo blijft het een plezier om mee te doen, ook als je weinig tijd of weinig inspiratie hebt.
4. De inhoud van Wikisource is openbaar. Iedereen kan er zonder meer gebruik van maken, zonder last te hebben van auteursrechten. Ook dat kan de motivatie om mee te doen vergroten.
5. Gaandeweg worden de artikelen beter van kwaliteit. Zeker op de vergevorderde Internationale Wikisource is dat merkbaar. Veel artikelen beginnen halfbakken, maar gesteld dat dit project nog jaren doorloopt, waarom zou het niet een menu van goedbereide, smakelijke en voedzame schotels kunnen worden? Wikisource heeft de potentie om intelligente, hoogontwikkelde mensen aan te trekken, met voldoende tijd voor dit soort dingen. Dat heeft de internationale versie (later gedeeltelijk onderverdeeld in ruim 20 taalsubdomeinen) bewezen. Gaande de rit zal de enorme berg werk die hobbyisten en dillettanten aan de Wikisource verrichten gepolijst en op een hoger niveau getild worden door experts.
6. De tijd werkt in ons voordeel. Vanwege de manier waarop zoekmachines als Google zijn ingesteld (hoe hoger aantal links naar een artikel, hoe hoger de plaatsing van die link op de lijst met zoekresultaten) werkt de tijd in ons voordeel. Want Wikisource groeit voortdurend en hoe meer artikelen, des te meer mensen bij ons terechtkomen; hoe meer mensen, des te meer potentiële deelnemers er zijn; hoe meer deelnemers, des te harder de Wikisource groeit en hoe harder de Wikisource groeit, des te meer links de zoekmachines geven; hoe meer.....en ga zo maar door.
7. En waar moet het eindigen? Er zijn zeker wel een miljoen onderwerpen om over te schrijven. Deze Nederlandstalige versie groeit lang zo snel niet Een dozijn anderstalige versies zijn ons de baas, maar dat is logisch: het zijn veel grotere taalgebieden, met veel meer potentiële deelnemers. Toch kunnen ook wij een encyclopedie van respectabele omvang worden, met vele tienduizenden pagina's (lees: artikelen), een ándere, vrije, open bibliotheek en een belangrijke bron van informatie voor veel mensen. Het linksysteem dat in ontwikkeling is tussen de diverse Wikisources garandeert voor meertalige mensen ook nog eens een tweede of derde mogelijkheid om de gezochte informatie te vinden. Uiteindelijk is het mogelijk om alle onderwerpen die mensen bedenken kunnen bij de bibliotheek in te sluiten; waarschijnlijk niet allemaal van literaire kwaliteit (je kunt je afvragen of dat voor alles nodig is), maar zich wel eindeloos verbeterend.
8. Maar waarom niet simpelweg alle onderwerpen van een anderstalige Wikisource vertalen en veel sneller groeien? Dat kan inderdaad aantrekkelijk lijken. Toch zullen er maar weinig mensen zijn die het volhouden om alleen maar te vertalen. Bovendien, goed vertalen kost misschien wel evenveel tijd als zelf research doen en schrijven. En wat is er leuker dan zelf creatief zijn, iets creëren wat er nog niet was? Vertalen is prima, laat daar geen misverstand over bestaan; wie liever artikelen vertaalt dan zelf schrijft is hier van harte welkom en vertaalde bijdragen worden net zo gewaardeerd als originele artikelen. En voor schema's, opzetten, onderwerpen, eerste alinea's, lijn van een artikel, enzovoorts kunnen voorbeelden van andere Wikisources enorm helpen. Het is zelfs aan te bevelen een goede opzet over te nemen, omdat dat uiteindelijk het zoeken voor mensen vergemakkelijkt. Toch ligt de echte charme van dit project in het feit dat iedereen uitgedaagd wordt eigen kennis en researchresultaten beschikbaar te maken, en zo actief mee te bouwen aan het unieke en spannende project dat Wikisource heet.