Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Benevolenza o Affettione
| ← Bonta. Goedigheyt | ‘Benevolenza o Affettione. Goedwilligheyt of Genegentheyt’ door Cesare Ripa | Ira. Gramschap, Toorn → |
| Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 185. Publiek domein. |
Benevolenza o Affettione. Goedwilligheyt of Genegentheyt.
EEn bedaeghde Vrouwe, met vleugels, en in ’t groen gekleet, houdende met beyde handen een Henneken, en voor haere voeten ſal een Egediſſe ſtaen, die het hoofd verheven hout, als of zy over het been van deſe Vrouwe wilde ſpringen.
Goedwilligheyt of de goede Genegentheyt, is genoegh de Vriendſchap gelijck, maer daerom iſſe de Vriendschap niet. Want de Goedwilligheyt, door ſeeckere Genegentheyt, die zy in ons, als in een oogenblick baert, maeckt, dat men op eene tijd meer genegen is, tot d’eene Mensch als tot den anderen. ’t Welck wy ſpeuren als wanneer ſlechts twee hand tegens hand vechten of ſpeelen, ſonder datmen de perſoonen te vooren heeft gekent. ’t Selve gebeurt niet in de Vriendſchap, want dieſelve kan noch behoort niet verborgen te zijn. Bedaeghd wort zy gemaelt, overmits de Goedwilligheyt niet moet weſen als der Iongelingen, maer met beſtandigheyt en vaſtigheyt, gelijck Cicero verhaelt. Gevleugelt is zy gemaelt, om dat de Genegentheyt op ſtaende voet, ſonder eenigen ommegang, voortkomt en haer beginſel in ons neemt. Met groen wortſe gekleet, om dat de Goedwilligheyt uyt haere aert, een teycken is van vrolijckheyt, en daerom wortſe met een blygeeſtigh en lacchend geſicht afgemaelt, geheel afgeſcheyden zijnde van Haet en Nijd, als twee tegenſtrijdige deelen. Zy hout met beyde handen, aerdighlijck een Henneken, en op der aerd een Hagediſſe, om dat beyde deſe Dieren (door een verborgen inſtortinge uyter natuyre) teyckens zijn van de Goedwilligheyt. Pierius ſeyt in ’t xxiv boeck van ſijn Hierogliph, dat by het Henneken verſtaen wort een goedwilligh en bemind Man, nae dien men bevint, datter geen ander Vogel, totten Menſche, meerder treck en genegentheyt heeft. Van de Hagedis weetmen door ’t algemeene geruchte, dat hy tot den Menſche is goedaerdigh: En ’t is bekent dat hy den Menſche beſchermt tegens de liſtige laegen der Slangen, wanneer hy in ’t veld ſlaept. De vertooninge dat de Hagedis op het been ſpringt, en naedert de eedelſte deelen van de beeldeniſſe, is om uyt te drucken, ’t geen de Philoſooph in de Zeedekonſt ſegt, dat de Goedwilligheyt van twee, metter tijd een waerachtige en volmaeckte vriendſchap wort.